Autor: Anna Juwan

Temat: Typy czaszek gadów

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Omówisz budowę czaszki gadów.

• Porównasz budowę czaszki o typie anapsydalnym, synapsydalnym i diapsydalnym.

• Przedstawisz związek budowy czaszek gadów z ich systematyką.

• Wykażesz związek zmian w budowie czaszki z nowymi możliwościami funkcjonalnymi.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z modelem 3D;

• analiza grafiki interaktywnej;

• mapa myśli;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru, flamastry.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Uczniowie z pomocą nauczyciela formułują cele lekcji oraz określają kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel prosi, by uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrane pary przedstawiają swoje propozycje, ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie odnoszą się do odnotowanych sugestii, uzupełniając je o swoje pomysły.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Model 3D”). Uczniowie zapoznają się z modelem 3D. Następnie indywidualnie wykonują polecenie nr 1 („Przeanalizuj model 3D czaszki węża i wskaż przedstawiony na nim typ zębów jadowych.”). W oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale porównują swoje rozwiązanie z rozwiązaniem kolegi lub koleżanki.

2. Praca z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w medium w sekcji „Model 3D” układają indywidualnie pytania do treści e‑materiału. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel ogłasza zwycięzców.

3. Jeśli podczas quizu nie zostało zadane pytanie dotyczące treści polecenia nr 2 („Na podstawie powyższej fotografii oraz modelu 3D czaszki węża określ te elementy jej budowy, które pozwalają wężowi połknąć ofiarę większą od siebie”), nauczyciel prosi uczniów o wykonanie go. Uczniowie odpowiadają na nie w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem.

4. Praca z drugim multimedium („Grafika interaktywna”). Uczniowie zapoznają się z materiałem. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do polecenia nr 1: „Porównaj typy czaszek gadów, posługując się grafiką interaktywną”. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Klasa weryfikuje mapę myśli wykonaną we wstępnej fazie lekcji i uzupełnia ją.

2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 2 w sekcji „Grafika interaktywna”.

Materiały pomocnicze:

• Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Model 3D” na lekcji „Ogólna charakterystyka gadów”.