SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wykorzystanie gospodarcze skał

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

PODSTAWA PROGRAMOWA

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

4. rozpoznaje wybrane rodzaje skał oraz przedstawia ich gospodarcze zastosowanie.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• określa cechy użytkowe skał o różnej genezie,

• charakteryzuje przydatność gospodarczą wybranych skał,

• ocenia znaczenie surowców skalnych dla rozwoju gospodarczego,

• rozpoznaje wybrane rodzaje skał i omawia ich zastosowanie.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, miniwykład, dyskusja, mapa mentalna, metody operatywne (praca z audiobookiem, tekstem e‑materiału, ćwiczeniami)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, praca zbiorowa na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze:

M. Książkiewicz, Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979.

W. Mizerski, Geologia dynamiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie uczniów w tematykę zajęć – nauczyciel pyta, jakie zasoby naturalne ulegają najszybszemu wyczerpaniu. Naprowadza uczniów na powszechność wykorzystywania skał i kruszyw, wspominając także o ich deficycie w danych regionach świata. W tej części lekcji można wykorzystać także wprowadzenie do e‑materiału, prosząc wskazanego ucznia lub uczennicę o głośne odczytanie tekstu. Możliwa krótka dyskusja.

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Miniwykład nauczyciela dotyczący podziału skał (magmowe, osadowe, metamorficzne) i surowców skalnych (można wykorzystać pierwsze fragmenty części „Przeczytaj” e‑materiału).

• Uczniowie indywidualnie zapoznają się z tekstem e‑materiału (Wykorzystanie gospodarcze skał). Po upływie określonego czasu, odpowiadają na pytania dotyczące gospodarczego wykorzystania skał. Nauczyciel wskazuje wybrane skały, a uczniowie przyporządkowują im właściwą genezę (magmowe, osadowe, metamorficzne) oraz przykładowe zastosowania.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy (ich liczebność określa nauczyciel); w grupach uczniowie zapoznają się z tekstem pt. Zasoby surowców skalnych i ich wykorzystanie w Polsce z części „Przeczytaj” e‑materiału. Zadaniem grup jest opracowanie map myśli (w formie plakatów), które mają syntetycznie przedstawiać to zagadnienie. Po upływie określonego przez nauczyciela czasu przedstawiciele grup prezentują mapy myśli. Dyskusja na forum klasy.

• Nauczyciel podsumowuje dyskusję oraz prosi uczniów o zapoznanie się z audiobookiem zawartym w e‑materiale. Uczniowie w parach wykonują polecenia zawarte w tej części e‑materiału. Ochotnicy bądź wskazani przez nauczyciela uczniowie prezentują swoje odpowiedzi.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było łatwe, trudne, ciekawe, w jaki sposób mogą wykorzystać zdobytą wiedzę.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń zawartych w sekcji „Sprawdź się” (np. 6–8).

• Napisz, jakie surowce skalne występują w okolicy twojego miejsca zamieszkania. W jaki sposób są one wykorzystywane?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Audiobook zawarty w e‑materiale może być wykorzystany na lekcji dotyczącej rozpoznawania skał występujących na powierzchni oraz wykorzystywanych w budownictwie w najbliższej okolicy (zakres rozszerzony V. 3). Audiobook może być wykorzystany także w ramach samokształcenia uczniów.