Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Walka Zygmunta III Wazy o szwedzki tron

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia sytuację wolnej elekcji w 1587 r. i wybór Zygmunta Wazy na króla.

• analizuje powody zawarcia unii polsko‑szwedzkiej.

• przedstawia przyczyny rozpoczęcia przez Zygmunta III wojny ze Szwecją.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Walka Zygmunta III Wazy o szwedzki tron”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby przygotowali prezentację w oparciu o informacje zawarte w sekcji „Przeczytaj”, aby w fazie wstępnej przedstawić ją na forum klasy.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenieprzez nauczyciela na tablicy tematu zajęć, ustalenie celu lekcji i jej przebiegu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel prezentuje drugi z filmów. Uczniowie pracują w grupach 4‑osobowych, przygotowując odpowiedzi na polecenie nr 4: „Omów problemy w funkcjonowaniu unii personalnej zawartej pomiędzy Rzeczpospolitą a Szwecją w czasach Zygmunta III”. Po wyznaczonym czasie wybrane grupy odczytują swoje odpowiedzi na forum. Inni uczniowie uzupełniają ich wypowiedzi. Nauczyciel pilnuje porządku pracy i w razie konieczności dopowiada istotne informacje.

3. Nauczyciel przypomina, że przed zajęciami uczniowie mieli zapoznać się z tekstami źródłowymi w prezentacji multimedialnej. Prosi wybraną osobę o przeczytanie polecenia nr 3 z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Uczniowie w parach formułują ocenę bilansu panowania Zygmunta III Wazy w odniesieniu do relacji polsko‑szwedzkich w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale. Po ustalonym czasie wybrane dwójki uczniowskie prezentują propozcyje odpowiedzi. Nauczyciel weryfikuje poprawność przedstawionej propozycji, uczniowie mogą dodawać swoje sugestie wraz z argumentacją.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, ocenia pracę uczniów i przedstawione na początku zajęć prezentacje.

Praca domowa:

1. Obejrzyj obydwa filmy z sekcji „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

M. Markiewicz, Historia Polski 1492‑1795, Kraków 2011 r.

A. S. Radziwiłł, Rys panowania Zygmunta III, Opole 2011.

Historia Polski 1506–1648. Wybór tekstów źródłowych, opr. I. Kaniewska, Kraków 1987.

U. Augustyniak, Historia Polski 1572–1795, Warszawa 2008.

Wskazówki metodyczne:

• Materiały z sekcji „Prezentacja multimedialna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie. Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.