Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Boże! Zdejm z mego serca jaskółczy niepokój – Kordian jako bohater owładnięty romantyczną „chorobą wieku”

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

• charakteryzuje Kordiana jako bohatera romantycznego;

• wskazuje w zachowaniu Kordiana cechy bohatera werterycznego;

• wyjaśnia, na czym polegają różnice między Kordianem a bohaterem werterycznym.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• metoda kosza i walizki;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie przykładów bohaterów z literatury, filmu, teatru, którzy doświadczyli nieszczęśliwej, niespełnionej miłości.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel pyta uczniów, czy temat nieszczęśliwych miłości jest częsty w literaturze i sztuce. Pyta również, co odbiorcy lubią w tego typu opowieściach. Uczniowie dyskutują, przywołując przygotowane przed lekcją przykłady bohaterów i omawiając konkretne historie z nimi związane. Na zakończenie rozmowy nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie z sekcją „Przeczytaj” i odpowiedź na pytanie, jaki związek z wcześniej przeprowadzoną dyskusją ma postać Kordiana. Wnioski zostają zapisane w zeszytach.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji, formułuje cel zajęć oraz kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi uczestników zajęć o obejrzenie wszystkich dzieł zamieszczonych w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczeń indywidualnie wybiera jeden z obrazów i uzasadnia jego związek z melancholią. Uczniowie mogą odpowiadać ustnie lub przygotować krótką informację pisemną.

2. Uczniowe przechodzą do sekcji multimedialnej. Zapoznają się z filmem tam zamieszczonym i definiują, czym jest romantyczna choroba wieku

3. Polecenia 2 i 3 z sekcji „Film” uczniowie wykonują wspólnie z nauczycielem.

4. Uczniowie przechodzą do sekcji „Mapa myśli”. Polecenie 1 wykonują w parach. Chętna osoba przedstawia na forum realizację polecenia.

5. Ćwiczenia 1, 2 oraz 3 uczniowie wykonują indywidualnie. Nauczyciel weryfikuje poprawność odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów o podanie 4 słów kluczy pasujących do lekcji (od najważniejszego do najmniej ważnego). Na przykład: Kordian, Juliusz Słowacki, dramat romantyczny, choroba wieku.

2. Nauczyciel przeprowadza podsumowanie metodą kosza i walizki. Rozdaje uczniom kartki w dwóch kolorach (np. czerwony i niebieski). Na niebieskich kartkach uczniowie zapisują informacje i umiejętności, które uznali podczas lekcji za cenne, przydatne. Na czerwonych – zbędne. Nauczyciel odczytuje refleksje uczniów.

Praca domowa:

1. Wyjaśnij, w jakim sensie przez sposób obrazowania przestrzeni zilustrowano charakter nieszczęśliwej miłości Kordiana do Laury.
   Ciemny się błękit nieba wyświeca za mgłami,
   Ach księżyc! Patrz tam, pani! Księżyc srebrny, pełny
   Stanął i patrzy na nas, chmur srebrzyste wełny
   Spadły nań – leci, jakby wyrywał się z chmury;
   Teraz go na pół gałąź rozcina spróchniała,
   Teraz śród czarnych liści krąg chowa ponury…
   Pani, gdy kiedyś! kiedyś! twarz księżyca biała
   Błyśnie wśród chmur lecących na jesiennym niebie;
   Będziesz mój cień natrętny odpędzać od siebie.
   (Akt I, scena II, w. 397–405)

Materiały pomocnicze:

• Kordian w reż. Jana Englerta, 1994 (Ninateka).

• Juliusz Kleiner, Istota utworu dramatycznego, w: Problemy teorii dramatu i teatru, wybór i oprac. Janusz Degler, Wrocław 1988.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Film”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.