Dla nauczyciela
Autor: Joanna Kalinowska
Przedmiot: Historia
Temat: Przebieg reformacji w innych krajach europejskich
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
opisuje, jak wyglądało rozpowszechnianie się reformacji w Europie;
wyjaśnia, kiedy i w jakich okolicznościach powstał Kościół anglikański;
przedstawia, kiedy i jak nastąpiła rewolucja w komunikacji społecznej;
charakteryzuje znaczenie wynalazku Gutenberga dla rozprzestrzeniania się reformacji.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji. Określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu.
Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie powinni przypomnieć sytuację w Kościele na początku XVI w., dążenia reformatorskie oraz wystąpienie Marcina Lutra i początek reformacji.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Pytanie powinny mieć formułę otwartych. Następnie uczniowie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie.
Praca z multimedium („Film”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie nr 2: „Scharakteryzuj elementy ułatwiające rozprzestrzenianie się luteranizmu”. Poleca uczniom, aby podzielili się na 4- lub 5‑osobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi na podstawie zaprezentowanego pierwszego z filmów. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie nr 3, wyjaśniając popularność kalwinizmu w katolickiej Francji.
Nauczyciel wyświetla drugi z filmów. Tym razem prosi uczniów, aby w parach wykonali polecenie nr 4 na podstawie obejrzanego materiału.
W kolejnym kroku nauczyciel, nawiązując do polecenia nr 5, zadaje uczniom pytania: W których państwach europejskich w XVI wieku rozwinęła się reformacja? Jakie znaczenie dla jej utrzymania się miała prowadzona przez władców polityka religijna? Uczniowie przedstawiają propozycje odpowiedzi, krótko dyskutują.
Faza podsumowująca:
Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.
Na zakończenie nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia 2 i 3 z sekcji „Mapa interaktywna + Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Wiek XVI‑XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1997.
Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z filmami oraz mapą interaktywną, aby przygotować się do późniejszej pracy.