Autor: Zuzanna Szewczyk

Przedmiot: biologia

Temat: Figury mitotyczne i mejotyczne

Grupa docelowa: III etap edukacyjny – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Przyporządkujesz układy chromosomów do stadiów mitozy i mejozy.

• Porównasz przebieg obu podziałów komórkowych.

• Opiszesz sposób przemieszczania się chromosomów podczas podziału mitotycznego i mejotycznego komórki.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• dyskusja;

• ćwiczenia interaktywne;

• mapa myśli;

• metoda stolików eksperckich;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru A1, flamastry.

Przed lekcją:

1. Uczniowie przypominają sobie informacje na temat przebiegu i znaczenia mitozy i mejozy.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel prosi chętnych uczniów, aby na podstawie dotychczas zdobytej wiedzy zdefiniowali pojęcia mitozy i mejozy i scharakteryzowali te procesy. Klasa ocenia poprawność ich odpowiedzi, koryguje lub uzupełnia je.

2. Nauczyciel prosi wskazaną (lub wybraną) osobę o odczytanie tematu e‑materiału oraz wprowadzenia do lekcji. Następnie zadaje uczniom pytanie: „Czy domyślacie się lub wiecie, czym są te figury w procesach mitozy i mejozy?”. Ochotnik zapisuje wszystkie odpowiedzi na tablicy.

3. Nauczyciel omawia cele zajęć, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” e‑materiału. Konfrontują z nim zapisaną na początku lekcji na tablicy odpowiedź dotyczącą figur mitotycznych i mejotycznych.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i prosi ich, by opierając się na e‑materiale, przygotowali informacje w formie mapy myśli na przydzielone tematy:

   • grupa I i II: układ chromosomów w stadiach mitozy;

   • grupa III i IV: układ chromosomów w stadiach mejozy.

3. Grupy wybierają po dwóch ekspertów, którzy najlepiej opanują otrzymane zagadnienia. Następnie eksperci zamieniają się grupami (I z III, II z IV) i przekazują zdobytą wiedzę. Po upływie wyznaczonego czasu eksperci wracają do swoich grup.

4. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Następnie wspólnie z nauczycielem omawiają prawidłowe rozwiązania.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w grupach rozwiązują quiz w sekcji „Gra edukacyjna”. Każde poprawnie wykonane zadanie jest punktowane. Wygrywa grupa, która uzyska najwięcej punktów.

2. Uczniowie wykonują polecenie nr 3 do gry edukacyjnej.

3. Nauczyciel dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji oraz wyjaśnia wątpliwości uczniów.

4. Nauczyciel ocenia zaangażowanie uczniów podczas zajęć.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 4 i 5.

Materiały pomocnicze:

Neil A. Campbell i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania gry edukacyjnej:

Gra edukacyjna może również zostać wykorzystana w ramach lekcji powtórkowej.