Scenariusz zajęć

Autor: Patrycja Męcik

Przedmiot: chemia

Temat: Czym różni się mieszanina od związku chemicznego?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

1) opisuje właściwości substancji i wyjaśnia przebieg procesów chemicznych;

4) wskazuje na związek między właściwościami substancji a ich budową chemiczną;

Zakres rozszerzony

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

1) opisuje właściwości substancji i wyjaśnia przebieg procesów chemicznych;

4) wskazuje na związek między właściwościami substancji a ich budową chemiczną;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje terminy „mieszanina” i „związek chemiczny”;

• podaje przykłady mieszanin i związków chemicznych;

• sporządza schemat, pozwalający na odróżnienie mieszaniny od związku chemicznego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• analiza materiału źródłowego;

• dyskusja dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• smartfony i tablety z dostępem do Internetu;

• słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel podaje dwa przykłady woda i benzyna. Pyta uczniów, czy są w stanie stwierdzić, czy są to związki chemiczne, czy mieszaniny.

2. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele.

3. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Nauczyciel na forum klasy pyta, czym różni się związek chemiczny od mieszaniny. Chętny uczeń udziela odpowiedzi.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel inicjuje dyskusję, pokazuje przykłady mieszanin, związków chemicznych oraz pierwiastków (to, co może być dostępne lub łatwe w przygotowaniu) i prosi uczniów o klasyfikację oraz wyjaśnienie, dlaczego dana substancja należy do określonej grupy

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby w dwóch grupach stworzyli mapę myśli, dzięki której możliwe będzie odróżnienie mieszaniny, związku chemicznego oraz pierwiastka. Uczniowie na to zadanie mają 10 minut oraz mogą korzystać z dostępnych źródeł. Po upływie czasu każda z grup prezentuje swoją mapę myśli przed resztą klasy. Następnie uczniowie uzupełniają swoje mapy o brakujące informacje.

3. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy, z czego każda otrzymuje konkretne zadanie do wykonania (zawarte w e‑materiale w dziale sprawdź się). Uczniowie w grupach rozwiązują zadania w podanym czasie. Następnie wytypowana osoba z każdej grupy przedstawia rozwiązanie na forum klasy. Pozostali uczniowie sprawdzają poprawność zadań, zadają pytania do wykonania.

Faza podsumowująca:

1. Chętni lub wybrani uczniowie podsumowują zajęcia, opowiadają, czego się nauczyli i jakie umiejętności ćwiczyli.

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia:

• Jak rozumiesz pojęcie...

• Czy potrafisz ocenić...

• Czego się nauczyłam/łem...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie pozostałych ćwiczeń zawartych w e‑materiale oraz dodatkowo prosi uczniów, aby wypisali kilka przykładów mieszanin. Chętni uczniowie mogą przygotować w domu dowolną mieszaninę (z dostępnych w domu materiałów) oraz rozdział tej mieszaniny.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana przez uczniów podczas przygotowywania się do zajęć lub sprawdzianu wiedzy.

Materiały pomocnicze:

Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Co to jest związek chemiczny?

• Czym jest mieszanina i jakie są jej rodzaje?

• Podaj różnice między związkiem chemicznym a mieszaniną