SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Czynniki kształtujące klimat

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I

PODSTAWA PROGRAMOWA

Cele kształcenia - wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

3. Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

2. Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.

Treści nauczania

III. Atmosfera: czynniki klimatotwórcze, rozkład temperatury, powietrza, ciśnienia atmosferycznego i opadów, ogólna cyrkulacja atmosferyczna, mapa synoptyczna, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

1) przedstawia czynniki klimatotwórcze decydujące o zróżnicowaniu klimatu na Ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• poznaje czynniki kształtujące klimat,

• identyfikuje związki między cechami klimatu a czynnikami meteorologicznymi i niemeteorologicznymi.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, concept mapping

Formy zajęć: praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

• Meteorologia i klimatologia, red. Krzysztof Kożuchowski Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

• Woś A., Meteorologia dla geografów, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2000.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez krótkie omówienie (przypomnienie) definicji klimatu, składników klimatu, czynników klimatotwórczych - pogadanka, pytania nauczyciela sprawdzające wiedzę uczniów.

Faza realizacyjna

• Podział uczniów na grupy (liczebność określa nauczyciel), omówienie zasad wykonania zadania. Zadaniem uczniów jest wysłuchanie pogadanki nauczyciela i obejrzenie filmu edukacyjnego dotyczącego czynników kształtujących klimat oraz sporządzenie szkicu myślowego przedstawiającego związki przyczynowo‑skutkowe.

• Pogadanka nauczyciela ilustrowana prezentacją multimedialną przedstawiająca związki cech klimatu z warunkującymi je czynnikami meteorologicznymi i niemeteorologicznymi wykorzystująca m.in. informacje i grafiki zawarte w e‑materiale.

• Wyświetlenie filmu edukacyjnego z e‑materiału. Podczas pogadanki i filmu uczniowie tworzą szkic myślowy, wskazując główne prawidłowości.

• Dyskusja w grupach uczniów służąca uzgodnieniu i sporządzeniu ostatecznej wersji szkicu myślowego przedstawiającego związki między cechami klimatu a warunkującymi je czynnikami meteorologicznymi i niemeteorologicznymi. Uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy w postaci graficznej na arkuszach papieru.

• Prezentacja przy tablicy przez poszczególne grupy uczniów przygotowanych szkiców i ich omówienie – po zakończeniu wszystkich prezentacji dyskusja z udziałem uczniów. Nauczyciel moderuje dyskusję, czuwa nad jej przebiegiem, zadaje pomocnicze pytania, weryfikuje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia itp.

• Podsumowanie prezentowanych treści mające na celu usystematyzowanie wiedzy dotyczącej związków między cechami klimatu z warunkującymi je czynnikami meteorologicznymi i niemeteorologicznymi – uczniowie podają konkretne przykłady tych relacji z różnych rejonów świata.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie treści przedstawionych podczas lekcji.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale,

• zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału,

• praca pisemna/prezentacja multimedialna na temat wpływu czynników meteorologicznych i niemeteorologicznych na cechy klimatu wybranej strefy klimatycznej; praca powinna być ilustrowana konkretnymi przykładami ze świata.

\ Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

• Nauczyciel może polecić uczniom zapoznanie się z tekstem e‑materiału i filmem edukacyjnym przed zajęciami. Podczas lekcji omawia i prowadzi dyskusję na temat tych zagadnień, które uczniom sprawiły trudności.

• Film edukacyjny wraz z warstwą tekstową i ćwiczeniami można wykorzystać podczas lekcji poświęconej powtórzeniu materiału z bloku tematycznego dotyczącego klimatu Ziemi oraz do samodzielnej pracy ucznia w domu.