Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Søren Kierkegaard: filozofia egzystencji, pojęcie lęku

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zna i charakteryzuje główne dyscypliny filozoficzne, opisuje ich problematykę i posługuje się odpowiednią terminologią;

• dostrzega w poglądach filozofów paradygmaty myślowe, które są obecne w kulturze na przestrzeni wieków;

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• praca z tekstem;

• dyskusja;

• prezentacja multimedialna;

• film edukacyjny.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia e‑materiał: „Søren Kierkegaard: filozofia egzystencji, pojęcie lęku” uczestnikom zajęć. Prosi uczniów o przygotowanie prezentacji na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”. Uczniowie mają za zadanie przygotować przykłady z tekstów kultury oraz z życia ilustrujące zagadnienia związane z tematem lekcji.

2. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z medium w sekcji „Prezentacja multimedialna”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji oraz jej cele. Określa wiążące dla uczniów kryteria sukcesu.

2. Pytanie otwarte. Zalogowany na platformie nauczyciel w panelu użytkownika wybiera wcześniej zdefiniowaną grupę uczniów (klasę) lub tworzy nową, na potrzeby lekcji. Uczniowie dołączają do pracy. Przez cały czas pracy na platformie nauczyciel może kontrolować aktywność podopiecznych, weryfikować ich odpowiedzi na pytania zawarte w e‑materiale oraz udzielić uczniom informacji zwrotnej.
   Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika sekcję „Prezentacja multimedialna”, następnie zadaje uczniom pytanie z e‑materiału: W jakich znaczeniach Kierkegaard używa w swej twórczości wyrażenia „albo‑albo”?. Uczniowie udzielają indywidualnie odpowiedzi pisemnych. Nauczyciel, korzystając ze swojego panelu użytkownika, odczytuje odpowiedzi uczniów, wybrane z nich prezentuje na forum klasy i omawia je.

3. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Czym jest lęk, a czym jest strach?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i dyskutując, wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna”. Uczniowie odczytują polecenie: Wyjaśnij, dlaczego, zdaniem Kierkegaarda, w sytuacji wyboru, cokolwiek wybierzemy, będziemy żałować? i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

3. Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Film edukacyjny”. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do poleceń i ćwiczeń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

4. Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla na tablicy treść ćwiczenia nr 1 z sekcji „Film edukacyjny”. Uczniowie wykonują je w parach, a następnie porównują swoją odpowiedź z innym zespołem, omawiając możliwe rozwiązania.

5. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują polecenie nr 2 z sekcji „Film edukacyjny”.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?

Praca domowa:

1. Napisz tekst własnej rozmowy z Sørenem Kierkegaardem, dotyczącej interpretacji analizowanego podczas lekcji tekstu źródłowego.

Materiały pomocnicze:

• Winkler M., Commichau A., Sztuka prowadzenia wykładów i lekcji, Kraków 2008.

• Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tłum. P. Domański, Warszawa 2003.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja multimedialna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.