SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wady i zalety alternatywnych źródeł energii

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

XI. Przemysł: czynniki lokalizacji, przemysł tradycyjny i zaawansowanych technologii, deindustrializacja i reindustrializacja, struktura produkcji energii i bilans energetyczny, zmiany wykorzystania poszczególnych źródeł energii, dylematy rozwoju energetyki jądrowej.

Uczeń:

4) charakteryzuje zmiany w strukturze zużycia energii, z uwzględnieniem podziału na źródła odnawialne i nieodnawialne oraz porównuje strukturę produkcji energii w Polsce ze strukturą w innych krajach w kontekście bezpieczeństwa energetycznego;

5) ocenia stan i zmiany bilansu energetycznego świata i Polski, przedstawia skutki rosnącego zapotrzebowania na energię, jego wpływ na środowisko geograficzne oraz uzasadnia konieczność podejmowania działań na rzecz ograniczania tempa wzrostu zużycia energii.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia wady i zalety odnawialnych źródeł energii,

• ocenia, w jaki sposób środowisko przyrodnicze determinuje możliwości wykorzystania alternatywnych źródeł energii,

• wskazuje regiony, w których występują dobre warunki rozwoju odnawialnych źródeł energii.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: dyskusja, pogadanka, plakaty, mapa myśli, metody operatywne (m.in. analiza fotografii, mapy, tekstu)

Formy zajęć: praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna, monitor dotykowy lub tablety, e‑materiał, mapa fizyczna świata i Polski, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

Desperak J., Balon J., Tablice geograficzne, Świat Książki, Warszawa 2003.

energiaodnawialna.net (dostęp 8.12.2021).

Szymborski S., Szymborski K., Wszechocean, Wiedza Powszechna, Warszawa 1981.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – pogadanka na temat źródeł energii, ich podziału na odnawialne i nieodnawialne.

• Na tablicy uczniowie zapisują odnawialne źródła energii.

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup, każda z nich przygotowuje plakat o zaletach i wadach wybranego odnawialnego źródła energii (energia słoneczna, wiatru, wody, geotermalna, biomasy – grupy mogą wylosować konkretne źródło energii).

• Uczniowie wykorzystują informacje zawarte w e‑materiale („Przeczytaj”).

• Po zakończeniu pracy przedstawiciele grup prezentują swoje plakaty – omawiają zalety i wady odnawialnych źródeł energii oraz oceniają, w jaki sposób środowisko przyrodnicze determinuje możliwości wykorzystania wybranego OZE. Możliwa dyskusja na forum klasy.

• Nauczyciel prosi o wskazanie na mapie fizycznej świata i Polski przykładów elektrowni wykorzystujących omawiane alternatywne źródła energii.

• Uczniowie opowiadają się za wykorzystaniem w przyszłości poszczególnych alternatywnych źródeł energii w Polsce – sami dzielą się na cztery grupy: zwolenników intensywnego wykorzystania energii wiatru, Słońca, wody, geotermii.

• Nauczyciel rozdaje nowe arkusze papieru i pisaki – zadaniem uczniów jest zaplanowanie i uzasadnienie lokalizacji elektrowni w Polsce, wykorzystującej wybrane przez nich alternatywne źródło energii (mapa myśli).

• Uczniowie wykorzystują informacje z e‑materiału, w tym grafikę interaktywną.

• Po upływie wyznaczonego przez nauczyciela czasu uczniowie prezentują wybraną lokalizację i ją uzasadniają.

• Możliwa krótka dyskusja nad efektami pracy grup.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

• Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie w parach wykonują wskazane ćwiczenia z e‑materiału, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich (przy wolniejszym tempie pracy w grupach nauczyciel część ćwiczeń może zadać do wykonania w domu).

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – mówią, co było łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

• Przedstawiając argumenty „za” i „przeciw”, podejmij decyzję o budowie (lub nie) elektrowni geotermalnej w Twoim regionie.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana na lekcji powtórzeniowej z działu „Przemysł” (zakres podstawowy: XI), kontekstowo bądź uzupełniająco może zostać wykorzystana podczas zróżnicowanych tematycznie zajęć dotyczących struktury produkcji energii, bilansu energetycznego, skutków rosnącego zapotrzebowania na energię itp. (zakres podstawowy: XI. 4–7).