Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.3.3.5

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Feedback-Kultur in der Schule/Kultura informacji zwrotnych w szkole

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność udzielania informacji zwrotnej w języku obcym.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • opowiada, czym jest informacja zwrotna i jakie ma znaczenie;

  • wyjaśnia, jak efektywnie udzielać informacji zwrotnej;

  • formułuje informację zwrotną.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • tworzy i wykorzystuje takie zadania językowe, które będą stanowiły ilustrację przydatności języka obcego do realizacji własnych celów komunikacyjnych oraz stwarza sytuacje edukacyjne sprzyjające poznawaniu i rozwijaniu własnych zainteresowań oraz pasji;

  • wykorzystuje autentyczne materiały źródłowe (zdjęcia, filmy, nagrania audio tekstów), w tym z użyciem narzędzi związanych z technologiami informacyjno‑komunikacyjnymi, takich jak np. tablice interaktywne z oprogramowaniem, urządzenia mobilne;

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego, a innymi dziedzinami życia;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach.

Strategie uczenia się:

  • ćwiczenie (wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą, ćwiczenie użycia i  rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka takich jak słowniki czy Internet;,

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego, np. porównywanie struktur z językiem ojczystym lub innym językiem obcym na przykład angielskim, tłumaczenie wyrazów, uogólnianie;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem.

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: opis, wyjaśnianie, praca z tekstem źródłowym;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • plenum,

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (ilustracja interaktywna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych,

  • rysunek/schemat dłoni na tablicy flipchart,

  • rysunek/schemat dłoni do wykonania przykładowego ćwiczenia, np. przygotowany przez nauczyciela lub każdego ucznia samodzielnie poprzez odrysowanie swojej ręki;

  • karteczki ze zdaniami w stronie czynnej;

  • karteczki z przedmiotmi szkolnymi do losowania.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: „Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?”

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło Feedback-Kultur i prosi uczniów o dopisywanie skojarzeń z tym pojęciem. Nauczyciel może również przygotować ankietę, w której odpowiedzi uczniów będą się układały w chmurę wyrazową, na tablicy wyświetli wyniki ankiety.

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat udzielania informacji zwrotnej i o podzielenie się swoimi doświadczeniami na ten temat.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie Übung 1 w części Przeczytaj oraz o przyporządkowanie korzyści płynących z informacji zwrotnej dla nauczyciela oraz dla ucznia. Wybrany uczeń czyta swoje rozwiązanie. Pozostali uczniowie komentują i zgłaszają swoje propozycje rozwiązań.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z tekstem Wertschätzendes Feedback in Schulen. W razie konieczności korzystają z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów umieszczonych w słowniczku.

  • Nauczyciel pyta: Sind eure Lösungen der Übung 1 richtig? Was könnt ihr anhand des Textes feststellen? Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Uczniowie indywidualnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykonując Übung 2‑4 w części Przeczytaj. Uczniowie przyporządkowują synonimy do podanych wyrazów, łączą części zdań, uzupełniają tekst.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z Tipp zur Grammatik.

  • Uczniowie odkrywają znaczenie nowo poznanej konstrukcji gramatycznej – strony biernej czasu przeszłego. W celu sprawdzenia stopnia zrozumienia tego zagadnienia gramatycznego nauczyciel rozdaje wybranym uczniom zdania w stronie czynnej czasu przeszłego i prosi ich o sformułowanie tych zdań według wzoru podanego w Tipp zur Grammatik (w stronie biernej). Zdania powinny dotyczyć tematu lekcji, np.

  1. Der Leher lobte den Schüler.

  2. Der Schüler gab dem Lehrer die Rückmeldung.

  3. Die Zuhörer kritisierten den Sprecher.

  4. Die Gruppen fragten den Gruppenleiter nach der Vorgehensweise.

  5. Der Lehrer erklärte die Aufgabe.

  6. Die Schulleitung äuerte ihre Kritik.

  7. Der Direktor führte neue Regeln ein.

  • Zadaniem pozostałych uczniów jest odgadnięcie, jaką wersję zdania otrzymali ich koledzy/koleżanki.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na ilustrację interaktywną i pyta: Worauf beruht die Fünf‑Finger‑Methode? Was meint ihr? Uczniowie formułują hipotezy w języku niemieckim.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z treścią ilustracji interaktywnej.

  • Uczniowie dobierają się w pary i w parach sprawdzają stopień zrozumienia treści ilustracji interaktywnej, wykonując Übung 1‑3 w części Ilustracja interaktywna. Uczniowie wykonują zadania najpierw samodzielnie, a następnie porównują rozwiązania w parach. Uczniowie porządkują i dopasowują informacje na podstawie ilustracji interaktywnej.

  • Nauczyciel dzieli klasę na 3‑4-osobowe grupy. Zadaniem każdej grupy jest przygotowanie informacji zwrotnych na podstawie metody pięciu palców. Każda grupa losuje przedmiot szkolny, którego będą dotyczyły informacje zwrotne. Nauczyciel może wykorzystać do tego Übung 4 w części Ilustracja interaktywna. Grupy przygotowują plakaty z narysowaną dłonią, a na każdym palcu zapisują daną informację zwrotną.

  • Uczniowie prezentują swoje prace, po czym otrzymują po jednej informacji zwrotnej od pozostałych grup, sformułowanej także według zasad, z którymi uczniowie zapoznali się na lekcji.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie na podstawie przygotowanych plakatów oraz usłyszanych wypowiedzi innych uczniów opowiadają o zasadach i sposobach wyrażania konstruktywnej krytyki.

  • Każdy uczeń wypowiada opinię na temat własnych odczuć podczas otrzymania informacji zwrotnej.

  • Nauczyciel pokazuje uczniom na tablicy flipchart schemat metody pięciu palców (rysunek dłoni z głównymi hasłami dotyczącymi informacji zwrotnej przy każdym palcu). Uczniowie podchodzą do tablicy i stawiają znak plus przy palcu, któremu przyporządkowany jest typ informacji zwrotnej najważniejszej dla danego ucznia. W ten sposób uczniowie wskazują, jakiej informacji zwrotnej oczekują i jakie wskazówki uważają za najważniejsze.

Praca domowa

Zadaniem ucznia jest udzielenie nauczycielowi języka niemieckiego informacji zwrotnej po wybranej lekcji, z zastosowaniem metody 5 palców. Uczeń udziela tej informacji w formie pisemnej. Drugim zadaniem może być napisanie przez ucznia e‑maila do kolegi lub koleżanki, w którym przekonuje go/ją, że konstruktywna informacja zwrotna jest ważna (Aufgabe 8 w części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania ilustracji interaktywnej

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa, zabawa wprowadzająca. Każdy uczeń ma przyklejoną kartkę na plecach. Koleżanki i koledzy wpisują informację zwrotną na temat jego zachowania lub współpracy na lekcjach w ciągu ostatnich dni. Uczniowie odczytują informacje o sobie zapisane przez koleżanki i kolegów. Opowiadają o swoich odczuciach. Uczniowie mogą również przygotować przykłady informacji zwrotnych, które formułują indywidualnie, dotyczące wybranych tematów, np. współpracy zespołu klasowego lub ostatniej wycieczki klasowej. Zapisują je na kolorowych kartkach. Kartki przyczepiają na tablicę.

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm), inspiracja do praktycznego wykorzystania. Uczniowie na podstawie metody pięciu palców segregują wcześniej zawieszone informacje według schematu metody oraz grupują je. W tym celu na podstawie ilustracji interaktywnej rysują na tablicy dłoń z ponumerowanymi palcami i przy każdym palcu umieszczają odpowiednią informację zwrotną.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu, praktyczna wskazówka do udzielania efektywnej informacji zwrotnej. Uczniowie zostawiają przed wyjściem z klasy w pojemniku zapisaną informację zwrotną skierowaną do nauczyciela.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik