Imię i nazwisko autora:

Nina Tomaszewska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Do czego służy transformator

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia - wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.
Zakres podstawowy
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
3) prowadzi obliczenia szacunkowe i poddaje analizie otrzymany wynik;
4)przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
VIII. Magnetyzm. Uczeń:
5) opisuje zasadę działania transformatora oraz podaje przykłady jego zastosowania;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
3) prowadzi obliczenia szacunkowe i poddaje analizie otrzymany wynik;
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
IX. Magnetyzm. Uczeń:
13) opisuje zasadę działania transformatora; przedstawia uproszczony model transformatora, w którym przekładnia napięciowa i przekładnia prądowa zależą tylko od liczb zwojów; opisuje zastosowania transformatorów.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. omawia sposób działania transformatora.

2. podaje różnorodne zastosowania transformatora.

3. objaśnia, dlaczego przesyłanie energii elektrycznej na duże odległości wymaga podwyższenia napięcia w linii przesyłowej, a z kolei działanie lutownicy wymaga obniżenia napięcia w obwodzie wtórnym transformatora.

4. stosuje zdobytą wiedzę do obliczenia np. liczby zwojów uzwojenia wtórnego w ładowarce telefonu komórkowego.

Strategie nauczania:

blended‑learning

Metody nauczania:

wykład informacyjny wspomagany pokazem multimedialnym

Formy zajęć:

Praca w zespole klasowym

Środki dydaktyczne:

e‑materiał + komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia

Materiały pomocnicze:

nie

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel zaciekawia uczniów transformatorami, ich obecnością wokół nas. Dobrze było by, żeby sami uczniowie podzielili się swoją wiedzą na temat zastosowań transformatorów.

Faza realizacyjna:

Jeśli wcześniej nie był realizowany żaden temat omawiający zasadę działania transformatora, to nauczyciel, choć pobieżnie, musi to zrobić.
Następnie nauczyciel nawiązuje do wiedzy uczniów na temat zastosowania transformatora i rozwija ten temat oraz dokonuje podsumowania jak w części tekstowej e‑materiału. Następnie nauczyciel wraz z uczniami oglądają film przedstawiający eksperymenty. Nauczyciel może stosować stopklatkę, dodawać swój komentarz i zadawać uczniom pytania. Trudno przewidzieć, jak rozwinie się dyskusja. W dużej mierze zależy to od uczniów i tego, czy mają zainteresowania techniczne.

Faza podsumowująca:

W fazie podsumowującej nauczyciel wraz z uczniami powinien rozwiązać zadania 3., 5. i 7. z zestawu ćwiczeń. Zadanie 5. jest o tyle ciekawe, że bezpośrednio odnosi się do eksperymentu pokazanego na filmie. W zadaniu 3. uczniowie pytani są o istotę zasady działania transformatora. Zadanie 7. z kolei jest całkiem nowym problemem, w którym uczeń zmierzy się z pojęciem przekładni zastępczej dla układów transformatorów. Pozostałe zadania proponuję zadać uczniom jako pracę domową. Powinni sobie doskonale poradzić.

Praca domowa:

Jak wyżej.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film z podstawowymi doświadczeniami dotyczącymi działania transformatora może (i powinien) być przedstawiony uczniom w nauczaniu na poziomie rozszerzonym, jeśli nauczyciel nie może przeprowadzić pokazanych tu eksperymentów na lekcji w szkole.