Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Gruczoły wydzielnicze męskiego układu rozrodczego i ich wydzieliny

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Omówisz budowę gruczołów wydzielniczych męskiego układu rozrodczego.

• Przedstawisz wydzieliny gruczołów wydzielniczych męskiego układu rozrodczego.

• Wyjaśnisz funkcje gruczołów wydzielniczych męskiego układu rozrodczego oraz ich wydzielin.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• gra dydaktyczna;

• praca z modelem 3D;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte w sekcji „Wprowadzenie” cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

2. Odwołanie do wcześniejszej wiedzy. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: „Co już wiecie na temat gruczołów wydzielniczych męskiego układu rozrodczego?”. Prosi wybranego ucznia o zapisywanie propozycji.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Przedstawiają propozycje pytań nauczycielowi, który w razie potrzeby odrzuca niektóre z nich lub proponuje nowe (np. by się nie powtarzały). Uczniowie wybierają 25 pytań, które zostają umieszczone w urnie. Następnie dzielą się na 5 grup, losują 5 pytań z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

2. Praca z modelem 3D „Męski układ rozrodczy”. Nauczyciel wyświetla model 3D i wspólnie z uczniami dokonuje jego analizy. Prosi podopiecznych, by pracując w parach, opisali drogę, jaką pokonują plemniki, aby opuścić organizm (polecenie nr 1), oraz – na podstawie modelu 3D oraz własnej wiedzy – określili funkcję wydzielin pęcherzyków nasiennych i gruczołu krokowego (polecenie nr 2). Następnie uczniowie konsultują swoje rozwiązania z inną, najbliżej siedzącą parą.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności („Sprawdź się”) – uzupełnianie schematu. Uczniowie indywidualnie uzupełniają schemat w ćwiczeniu 6 – wstawiają podpisy wskazanych elementów męskiego układu rozrodczego. Wybrani uczniowie prezentują swój schemat, wskazując miejsca wytwarzania omówionych wydzielin. Pozostałe grupy oraz nauczyciel w razie potrzeby uzupełniają informacje.

4. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenie nr 7 (w którym na podstawie przedstawionego fragmentu mają za zadanie określić, czy zaburzenia pracy dodatkowych gruczołów wydzielniczych mogą prowadzić do niepłodności męskiej) i ćwiczenie nr 8 (w którym na podstawie przedstawionego fragmentu mają za zadanie ocenić prawidłowość sformułowania: „Powszechną przyczyną częstego oddawania moczu u mężczyzn powyżej 45 roku życia jest znaczne zwiększenie ilości wydzieliny produkowanej przez gruczoł krokowy”) w sekcji „Sprawdź się”. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi. Wybrane zespoły prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 4 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa, a nauczyciel może nagrodzić uczniów ocenami za aktywność.

2. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W tym kontekście podsumowuje omówione zagadnienia.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenie nr 5 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania modelu 3D:

• Nauczyciel może wykorzystać model 3D do podsumowania lekcji.