Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.13.6

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: język obcy nowożytny (język niemiecki)

Temat zajęć: Der Nationalpark Bayerischer Wald/Park Narodowy Lasu Bawarskiego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres rozszerzony, poziom językowy  B2+/C1

Cel ogólny lekcji:

Rozwijanie i doskonalenie umiejętności wypowiadania się na temat ochrony środowiska, rozsądnego korzystania z dobrodziejstw natury oraz informowania o zasadach panujących w parkach za pomocą strony biernej czasowników (Präsens, Imperfekt).

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach oraz reaguje w formie w miarę złożonego tekstu pisanego w różnorodnych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, klimat, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, katastrofy ekologiczne, klęski żywiołowe, przestrzeń kosmiczna);
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości;
12) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VII. Uczeń reaguje w formie w miarę złożonego tekstu pisanego w różnorodnych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, komentuje wypowiedzi uczestników dyskusji (np. na forum internetowym), wyraża wątpliwość;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl i formę wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
5) streszcza w języku obcym przeczytany tekst;
IX. Uczeń posiada:
1) wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • opisuje główne cele tworzenia parków narodowych;

  • wymienia najważniejsze zasady regulaminu parku narodowego;

  • uzasadnia, dlaczego warto wybrać się do Lasu Bawarskiego.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • odczuwa radość z możliwości stworzenia swojej pracy w sposób, jaki mu odpowiada;

  • sam decyduje, jakich informacji wyszuka na pracę domową;

  • sam decyduje, o czym będzie pisał podczas lekcji;

  • sam decyduje, w jaki sposób zbierze informacje;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, umiejscawianie nowych słów w kontekście, tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdania ze sobą, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach: czytając artykuły, pisząc listy i wpisy na forum);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka takich jak słowniki czy Internet;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych słów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych);

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych ( wiedza ogólna);

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie języka niemieckiego).

Metody/techniki nauczania:

  • podająca – techniki: pogadanka, wyjaśnianie;

  • eksponująca – techniki: ćwiczenia przedmiotowe, film (w przypadku realizacji lekcji w klasie warto zaprezentować film, przedstawiający Park Narodowy Lasu Bawarskiego – liczne kilkuminutowe filmy dostępne są na popularnym kanale YouTube);

  • praktyczna – technika: burza mózgów, wspólne czytanie, metoda Think‑Pair‑Share, metoda odwróconej lekcji;

  • kognitywna – techniki: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • rysunek kosza, walizki, białej plamy,

  • tekst źródłowy pocięty na fragmenty,

  • multimedium (mapa pojęć),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji na temat najstarszego parku narodowego Niemiec i jego atrakcji. Następnie pyta uczniów, czy wiedzą, jak się nazywa najstarszy park narodowy w Polsce.

  • Jako ciekawostkę nauczyciel podaje informację, że za datę powstania najstarszego parku narodowego w Polsce uznaje się rok 1921, kiedy to na terenie obecnego Białowieskiego Parku Narodowego wydzielono specjalną strefę – rezerwat.

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby w grupach wybrali z podanych słów zwroty pasujące do tematu i uporządkowali je do podanych kategorii: zwierzęta, rośliny, zagrożenia, zasady zachowania.

  • Nauczyciel proponuje wspólne obejrzenie filmu i inicjuje krótką dyskusję na temat ingerencji człowieka w przyrodę na terenie parków narodowych.

Uwaga: Podczas realizacji lekcji w klasie warto po zaprezentowaniu tematu obejrzeć wspólnie z uczniami krótki film o Parku Narodowym Lasu Bawarskiego (liczne kilkuminutowe filmy dostępne są m.in. na kanale YouTube).

b) Faza realizacyjna

  • Podczas realizacji lekcji tekst źródłowy można wydrukować i pociąć na kawałki. Zadaniem uczniów będzie dopasowanie do siebie fragmentów tekstu. Alternatywnie (technika wspólnego czytania): Nauczyciel dzieli uczniów na grupy trzyosobowe. Każda grupa siada przy osobnym stoliku. Przeznaczony do opracowania tekst jest dzielony przez nauczyciela na trzy fragmenty. Każdy uczeń zapoznaje się z pierwszym fragmentem i losuje jedno z trzech zadań: a) przygotuj pytania dla uczniów z grupy na temat przeczytanego fragmentu, b) zadaj uczniom z grupy pytania o niezrozumiałe słowa/fragmenty tekstu, c) streść uczniom przeczytany fragment.

  • Po wykonaniu zadania uczniowie prezentują w grupach wyniki swojej pracy. Sekwencja powtarzana jest także w odniesieniu do drugiego i trzeciego fragmentu tekstu (nauczyciel powinien zadbać o to, aby w poszczególnych sekwencjach każdy uczeń rozwiązywał inne zadanie).

  • Następnie uczniowie wykonują polecenia do tekstu.

  • Uczniowie odkrywają znaczenia nowo poznanej konstrukcji gramatycznej: strona bierna czasowników (Präsens, Imperfekt).

  • Nauczyciel może wykorzystać metodę odwróconej lekcji, kiedy to uczniowie wcześniej zapoznają się z multimedium – mapą pojęć, a w szkole możemy podzielić uczniów na grupy zgodnie ze stopniem opanowania i zrozumienia przez nich treści z mapy pojęć i wyznaczamy im zadania utrwalające i poszerzające wiedzę, indywidualizując tym samym proces uczenia się.                                         Uczniowie zostają podzieleni na grupy,  każda z grup tworzy 10 pytań do mapy pojęć. Pytania grup zostają wrzucone do wspólnego pojemnika, po czym przedstawiciele poszczególnych grup losują 10 dowolnych pytań z pudełka i odpowiadają na nie w określonym czasie. Po zakończeniu przekazują swoje pytania i odpowiedzi innej grupie celem weryfikacji poprawności i ewentualnej korekty odpowiedzi.

  • Uczniowie wykonują polecenia do multimedium (mapa pojęć). W tym momencie nauczyciel może wykorzystać w pracy z uczniami metodę Think‑Pair‑Share, która polega na trzech głównych krokach:

    1.      pomyśl (pracuj sam, przeczytaj, zrozum, zrób notatki);

    2.     skonfrontuj swoją wiedzę i podziel się nią, pracując w parze (uczniowie ustalają w parze jedno wspólne rozwiązanie);

    3.     przedstaw wyniki swojej pracy na forum (jedeń uczeń prezentuje).

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie tworzą wpis na blogu, w którym przedstawiają dobrostan przyrodniczy i atrakcje Parku Narodowego Lasu Bawarskiego oraz zachęcają do wizyty w nim.

  • Nauczyciel w ramach ewaluacji lekcji zawiesza na tablicy trzy kartki, na jednej z nich narysowany jest kosz, na drugiej walizka, na trzeciej biała plama. Obok walizki uczniowie zapisują: Co zabieram ze sobą z lekcji? Tutaj każdy ma wpisać to, co wyniósł z pracy na lekcji, co do niego szczególnie przemówiło, co się spodobało lub co mu się przyda w przyszłości. Obok kosza wpisują: Co mi się nie przyda? A obok białej plamy: Czego zabrakło? Poniższe rysunki uczestnicy wypełniają krótkimi zdaniami, równoważnikami zdań lub kluczowymi słowami. Następnie nauczyciel podsumowuje i udziela informacji zwrotnej.

Praca domowa:

Uczniowie tworzą wypowiedź pisemną opisaną w Aufgabe 8 w części Sprawdź się. Uwaga: Zadanie to może być częścią większego projektu ekologicznego. Prace uczniów – „listy do przyszłych pokoleń” – należy wspólnie z uczniami ozdobić zdjęciami, tabelami, rysunkami i powiesić w miejscu widocznym dla innych uczniów w szkole.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy pojęć

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa. Uczniowie mogą wybrać kilka roślin, które można spotkać w Lesie Bawarskim, wyszukać informacje na temat danej rośliny oraz przygotować opis wraz ze zdjęciem. W ten sposób może powstać gazetka tematyczna na temat roślinności Lasu Bawarskiego.

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm). Uczniowie tworzą za pomocą piktogramów lub też notatek wizualnych wskazówki dotyczące zachowania się w parkach narodowych/rezerwatach przyrody (co można, a czego nie powinno się absolutnie robić).

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. Uczniowie tworzą quiz online zawierający pytania dotyczące Lasu Bawarskiego. Na następnej lekcji udostępniają go za pomocą kodu QR i wspólnie sprawdzają swoją wiedzę z poprzednich zajęć.

Wykaz źródeł:

1. https://de.wikipedia.org/wiki/Nationalpark_Bayerischer_Wald.

Słownik