Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat lekcji: Konsekwencje położenia matematycznego i fizycznogeograficznego Polski

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

PODSTAWA PROGRAMOWA

XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.

Uczeń:

  1. dokonuje analizy stanu środowiska w Polsce i własnym regionie oraz przedstawia wnioski z niej wynikające, korzystając z danych statystycznych i aplikacji GIS.

Kształtowane kompetencje kluczowe

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • ocenia konsekwencje położenia fizycznogeograficznego Polski,

  • ocenia konsekwencje położenia matematycznego Polski.

Strategie nauczania: asocjacyjna i problemowa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, metody operatywne (praca z mapą, tekstem i filmem edukacyjnym z e‑materiału)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, atlas, mapa fizyczna Polski

Materiały pomocnicze

Geografia fizyczna Polski, A. Richling, K. Ostaszewska (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

J. Kondracki, Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.

P. Migoń, Geomorfologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – prosi, aby przypomnieli poznane na ostatniej lekcji charakterystyczne cechy położenia fizycznogeograficznego i matematycznego Polski.

  • Nauczyciel podaje temat lekcji i jej cele.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy czteroosobowe.

  • Następnie prosi uczniów, aby pracując w grupach, zapoznali się z częścią „Przeczytaj” dotyczącą konsekwencji położenia fizycznogeograficznego Polski i na jej podstawie wypisali konkretne przykłady wpływu tego położenia na życie i gospodarkę człowieka.

  • Omówienie wypisanych w grupach przykładów, szukanie innych – dyskusja na forum klasy i ocena tych konsekwencji.

  • Nauczyciel przedstawia uczniom mapę z e‑materiału – Porównanie fotografii wykonanych o tej samej godzinie 20 lipca w różnych miastach Polski.

  • Zadaje uczniom pytanie: z czego wynikają te różnice? – nawiązanie do konsekwencji położenia matematycznego.

  • Konsekwencje rozciągłości południkowej – analiza tabel zawartych w e‑materiale: Maksymalny zakres kątowy obserwowanego górowania Słońca. Długość dnia na krańcach północnych i południowych w czasie przesilenia letniego i zimowego.

  • Następnie uczniowie wyszukują na podstawie e‑materiału konsekwencje rozciągłości równoleżnikowej – wspólna analiza różnic czasu w Polsce (mapa w e‑materiale), ocena tych konsekwencji.

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby zapoznali się z filmem edukacyjnym i – pracując w grupach – wykonali polecenia zawarte w tej części e‑materiału.

  • Grupa, która jako pierwsza zakończyła pracę, przedstawia swoje odpowiedzi, pozostali uczniowie uzupełniają (np. inna grupa wybrała drugi punkt skrajny Polski), ewentualnie zadają pytania.

  • Nauczyciel kieruje dyskusją i wyjaśnia wątpliwości.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel ocenia pracę i zaangażowanie uczniów na lekcji, podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału.

  • Uczniowie wykonują wybrane przez nauczyciela ćwiczenia z e‑materiału.

  • Nauczyciel pyta o ewentualne trudności i o to, co było nową wiedzą dla uczniów, do czego mogą wykorzystać poznane wiadomości. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

Praca domowa

  • Podaj, jak zmieniłyby się warunki fizycznogeograficzne Polski, gdyby znajdowała się ona o 15 stopni dalej na północ i 20 stopni na wschód.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny można wykorzystać podczas lekcji dotyczącej następstw ruchów Ziemi, obliczania wysokości Słońca na dowolnej szerokości geograficznej (zakres rozszerzony: II. 1. i II. 2). Film edukacyjny można także wykorzystać na lekcjach dotyczących własnego regionu (zakres rozszerzony: XVI).

Sprawdź się