Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Magdalena Filewicz
Przedmiot: geografia
Temat: Zjawisko cielenia się lodowca
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące/technikum, klasa I
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy: IV. Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.
Uczeń:
przedstawia wpływ zanikania pokrywy lodowej w obszarach okołobiegunowych na gospodarkę, życie mieszkańców i ich tożsamość kulturową.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia termin cielenia się lodowca,
opisuje przebieg poszczególnych faz cielenia się lodowca,
podaje przyczyny cielenia się lodowca.
Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm
Metody i techniki nauczania: odwrócona klasa, ćwiczeń przedmiotowych, z użyciem komputera, pogadanka, burza mózgów, dyskusja
Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu, zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale, tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda, atlasy geograficzne
Materiały pomocnicze:
J. Jania, Glacjologia: nauka o lodowcach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
PRZEBIEG LEKCJI
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wstępna
Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Prowadzący wyjaśnia, na czym polega ta metoda – uczniowie mają za zadanie poddawać ocenie zrozumienie przez siebie treści materiału. Jeśli wszystko rozumieją, powinni położyć na ławce zieloną kartkę. Jeśli omawiane treści będą dla nich zrozumiałe tylko częściowo, na ławce powinna znaleźć się kartka żółta. W przypadku znacznych problemów lub chęci uzyskania pomocy od nauczyciela, uczniowie umieszczają na ławce kartkę czerwoną.
Nauczyciel przedstawia temat zajęć i cele lekcji. Nauczyciel prosi wskazaną osobę o odczytanie tematu lekcji: Zjawisko cielenia się lodowca. Prosi uczniów o pracę metodą burzy mózgów. Wybrani uczniowie zapisują na tablicy skojarzenia związane z tematem lekcji (pojęcia, procesy etc.). Nauczyciel pyta, czy wszystkie zapisane pojęcia są zrozumiałe. Uczniowie odpowiadają przy pomocy metody świateł drogowych. O wytłumaczenie niejasnych kwestii nauczyciel prosi osoby, które na ławce umieściły zielone kartki.
Faza realizacyjna
Nauczyciel wyświetla animację zamieszczoną w materiale i prosi uczniów o zapoznanie z nią. Uczniowie opisują w zeszycie proces cielenia się lodowców. Nauczyciel radzi, aby każdy spróbował wykonać również uproszczony schemat. Przypomina, że w razie problemów uczniowie mogą poprosić o pomoc przy pomocy kolorowych kartek.
Wybrany uczeń odczytuje swoją notatkę. Pozostali uczniowie porównują swoje odpowiedzi, korygują ewentualne błędy i uzupełniają informacje, które według nich są istotne.
Nauczyciel prosi uczniów o skorzystanie z atlasów geograficznych celem wskazania terenów, gdzie najczęściej dochodzi do zjawiska cielenia się lodowców. Uczniowie mają za zadanie wyjaśnić wybór takich, a nie innych obszarów.
Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 1–4, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką z ławki.
Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 5–8. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów. W razie rozbieżności ustalają, która odpowiedź jest poprawna. Zasygnalizowanie problemu nauczycielowi odbywa się metodą świateł drogowych.
Faza podsumowująca
Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji Sprawdź się.
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, ocenia najaktywniejsze osoby, udzielając uczniom informacji zwrotnej.
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa
Wykorzystując dostępne źródła informacji, napisz krótką pracę na temat przyczyn i skutków cielenia się lodowca. Uwzględnij zmiany klimatu.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Animacja 3D zawarta w e‑materiale może zostać wykorzystana podczas zajęć dotyczących powstawania lodowców i ich występowania na Ziemi (zakres podstawowy IV.5).