Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat: Bełchatów – największa dziura w Polsce
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II
Podstawa programowa:
XIII. Człowiek a środowisko geograficzne – konflikty interesów: wpływ działalności człowieka na atmosferę na przykładzie smogu, inwestycji hydrologicznych na środowisko geograficzne, rolnictwa, górnictwa i turystyki na środowisko geograficzne, transportu na warunki życia i degradację środowiska przyrodniczego, zagospodarowania miast i wsi na krajobraz kulturowy, konflikt interesów człowiek – środowisko, procesy rewitalizacji i działania proekologiczne.
Uczeń:
wyjaśnia wpływ górnictwa na środowisko przyrodnicze na przykładzie odkrywkowych i głębinowych kopalni w Polsce i na świecie oraz dostrzega konieczność rekultywacji terenów pogórniczych.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia, na czym polega odkrywkowa eksploatacja węgla brunatnego,
omawia historię eksploatacji węgla brunatnego w rejonie Bełchatowa,
wymienia zagrożenia związane z funkcjonowaniem kopalni odkrywkowej,
ocenia potrzeby i możliwości rekultywacji terenów pogórniczych.
Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, pogadanka, miniwykład
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, mapa Polski, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Program ochrony środowiska powiatu bełchatowskiego na lata 2016–2019 z perspektywą na lata 2020–2023, K. Walkowiak i in. (oprac.), Bełchatów 2016.
PRZEBIEG LEKCJI
Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z e‑materiałem oraz innymi źródłami informacji na temat kopalni odkrywkowej Bełchatów.
Faza wprowadzająca
Nauczyciel przedstawia uczniom pojęcie krajobrazu górniczego oraz jego typologię (pogadanka/miniwykład).
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Uczniowie po zapoznaniu się z częścią „Przeczytaj” indywidualnie lub w parach analizują zmiany, jakie zaszły w czasie w krajobrazie górniczym Bełchatowa, korzystając z aplikacji Google Earth. Uczniowie prezentują swoje wnioski.
Uczniowie zapoznają się z grafiką interaktywną i wykonują polecenia znajdujące się w tej części e‑materiału.
Następnie nauczyciel dzieli klasę na 5 grup. Każda z nich losuje jedno z pięciu zagadnień przedstawionych w prezentacji multimedialnej zawartej w e‑materiale. Grupy na podstawie informacji zawartych w prezentacji multimedialnej oraz dostępnych źródeł opracowują szczegółowo wylosowane zagadnienie.
Następnie uczniowie wykonują zadania znajdujące w tej części e‑materiału. Każda z grup wskazuje swojego lidera, który przedstawia odpowiedzi do poleceń. Odpowiedzi uwzględniają tylko elementy związane z zagadnieniem, którym zajmowała się dana grupa.
Gdy wszystkie grupy udzielą odpowiedzi, nauczyciel podsumowuje informacje krótką pogadanką.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa
Praca pisemna dotycząca wpływu odkrywki Bełchatów na życie i gospodarkę ludności powiatu bełchatowskiego.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Multimedia i grafiki zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane, w części lub całości, podczas lekcji dotyczących różnych zagadnień związanych z górnictwem (zakres rozszerzony XIV.1.). Znajdą także zastosowanie w ramach samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego zróżnicowania krajobrazowego Polski.