Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Danuta Jyż‑Kuroś

Przedmiot: chemia

Temat: Tajemnica sztucznych ogni

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Wymagania ogólne:

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.

III. Opanowanie czynności praktycznych. Uczeń:

1) bezpiecznie posługuje się sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi;

2) projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne, rejestruje ich wyniki w różnej formie, formułuje obserwacje, wnioski oraz wyjaśnienia;

3) stawia hipotezy oraz proponuje sposoby ich weryfikacji;

4) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zakres podstawowy

VIII. Reakcje utleniania i redukcji. Uczeń:

2) wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i redukcji w podanej reakcji;

Zakres rozszerzony

VIII. Reakcje utleniania i redukcji. Uczeń:

2) wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i redukcji w podanej reakcji;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wymienia nazwy soli stosowanych do wytwarzania sztucznych ogni;

  • rozpoznaje na podstawie efektu pirotechnicznego, jaka sól została wykorzystana do wyprodukowania danego sztucznego ognia;

  • sprawdza za pomocą symulacji interaktywnej, jak zastosowanie danej soli zmienia parametry wyprodukowanego sztucznego ognia;

  • formułuje kodeks bezpiecznego korzystania ze sztucznych ogni;

  • umiejscawia na osi czasu daty związane z historią sztucznych ogni.

Strategia nauczania:

  • konstruktywistyczna.

Metody i techniki nauczania:

  • symulacja interaktywna;

  • ćwiczenia przedmiotowe;

  • metoda tekstu przewodniego;

  • metoda projektów.

Formy zajęć:

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do Internetu;

  • słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • fragment artykułu z części wprowadzenie do lekcji.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel podaje temat lekcji oraz wspólnie z uczniami wyszukuje w sieci atykuł: „Policja apeluje o ostrożne obchodzenie się z noworocznymi fajerwerkami. Petardy i fajerwerki w rękach osób nieodpowiedzialnych, np. nietrzeźwych albo dzieci, mogą się stać wielkim zagrożeniem. Za nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas ich odpalania grozi nawet do dwóch lat więzienia. Pamiętajmy też o zwierzętach, które boją się wybuchów. Odpalanie sztucznych ogni w grupie osób, z ręki, na balkonie, z okna czy z dachu pokrytego papą jest niebezpieczne – przypominają policjanci. Najlepiej wybrać w tym celu gładką, równą powierzchnię, taką jak beton czy asfalt, aby petardy się nie przewróciły. W żadnym wypadku nie należy rozbierać fajerwerków na części, wrzucać do ogniska ani ponownie odpalać tych, które nie zadziałały”. (Źródło: https://www.tvp.info/340980/jak-obchodzic-sie-z-fajerwerkami-i-petardami)

  2. W ramach tematu uczniowie pod opieką prowadzącego przeprowadzają akcję informacyjną dla uczniów i rodziców pod tytułem: „Sztuczne ognie – odpowiedzialnie i bezpiecznie”.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel dzieli klasę na cztery zespoły. Każda grupa opracowuje plan przeprowadzenia akcji informacyjnej.

  2. Prowadzący naprowadza podopiecznych, by połączyli wiedzę chemiczną z wiedzą z innych dziedzin, np. historii, muzyki, fizyki lub malarstwa. Uczniowie wybierają rodzaj akcji: stanowiska multimedialne, plakaty, pogadanki bądź prezentacje.

  3. Uczniowie pracują przez 20 minut. Kolejność prezentacji jest odwrotna niż kolejność zakończenia pracy. Każda grupa ma mieć możliwość zaprezentowania swojego planu i jednej formy prezentacji.

Faza podsumowująca:

  1. Na zakończenie lekcji uczniowie wybierają te pomysły, które według nich są najbardziej atrakcyjne dla odbiorców. Starają się również ocenić mocne i słabe strony przygotowanych form prezentacji. Na zakończenie układają wspólnie kodeks bezpiecznego używania materiałów pirotechnicznych.

Praca domowa:

Ćwiczenia zawarte w e‑materiale.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Medium bazowe możemy wykorzystać do samodzielnej pracy ucznia na lekcji. Jako formę sprawdzenia znajomości zasad BHP przez ucznia. Do przygotowania stanowiska multimedialnego na festynie szkolnym dotyczącym promowania bezpiecznych zachowań.

Materiały pomocnicze:

Materiały dla uczniów szczególnie zainteresowanych:

  • http://aostrowski.ch.pw.edu.pl/Lab-Chemia/pdf/skrypt-cz2.pdf

  • http://home.agh.edu.pl/~amucha/fizyka/IMIR_FIZYKA_2015-16/IMIR_11_Atomy_CialaStale.pdf

Sprawdź się