Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Partenogeneza – rodzaje i znaczenie

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia kryteria klasyfikacji i rodzaje partenogenezy;

• wyjaśnia sens biologiczny dzieworództwa;

• wyjaśnia różnice między partenogenezą i pedogenezą.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające;

• IBSE – nauczanie przez dociekanie naukowe.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• dyskusja;

• odwrócony trójkąt;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale – mapa myśli;

• odwrócony trójkąt (materiały pomocnicze);

• rozsypanka.

Przed lekcją:

Tydzień przed lekcją nauczyciel dzieli uczniów na siedem grup – ich zadaniem będzie przygotowanie krótkiej, trzyminutowej prezentacji na jeden z poniższych tematów:

• grupa I – partenogeneza przypadkowa (przygodna);

• grupa II – partenogeneza okolicznościowa (fakultatywna);

• grupa III – partenogeneza stała (obligatoryjna);

• grupa IV – partenogeneza cykliczna (sezonowa);

• grupa V – partenogeneza zygoidalna (diploidalna) i hemozygoidalna (haploidalna);

• grupa VI – partenogeneza sztuczna i pedogeneza.

Uczniowie razem z nauczycielem ustalają kryteria oceny opracowań.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel zadaje pytania:

   • Jakimi sposobami mogą rozmnażać się organizmy?

   • Co to jest partenogeneza i do jakiego sposobu rozmnażania się zalicza?

   • Jakie argumenty wskazują na to, że jest to forma rozmnażania bezpłciowego?

   • Czy partenogeneza może być również uważana za formę rozmnażania płciowego?

2. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie siadają we wcześniej ustalonych grupach.

2. Grupy przedstawiają przygotowane na lekcję prezentacje. Nauczyciel ocenia opracowania zgodnie z przyjętymi kryteriami.

3. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia wiadomości.

4. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie mapy myśli oraz związanych z nią poleceń.

5. Nauczyciel rozdaje grupom kartki z odwróconym trójkątem (materiały pomocnicze, załącznik 1). Omawia, co będzie przedmiotem ich rozważań. Uczniowie, pracując samodzielnie w grupach, szukają argumentów za i przeciw. Następnie wypracowują wspólnie decyzję dotyczącą ich rozważań.

6. Grupy prezentują opracowane trójkąty.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie otrzymują rozsypankę (materiały pomocnicze) i układają ją. Nauczyciel nadzoruje pracę. Po sprawdzeniu poprawności ułożenia uczniowie wklejają rozsypankę do zeszytu.

2. Nauczyciel podsumowuje pracę grup.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia od 1 do 8 zawarte w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

Rozsypanka

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy myśli:

Mapa myśli powinna zostać wykorzystana w fazie realizacyjnej lekcji lub podczas przygotowania uczniów do zajęć.