Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Kryzys w Rzeszy. Początek wojny trzydziestoletniej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia sytuację religijną w Europie po pokoju augsburskim;

• przedstawia przyczyny wybuchu wojny trzydziestoletniej;

• wyjaśnia znaczenie takich pojęć jak defenestracja praska, konfesjonalizacja, Unia Protestancka, Liga Katolicka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, przejście do omówienia planowanego przebiegu lekcji.

2. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie powinni wspomnieć o reformacji, niepokojach i wojnach religijnych w XVI w., kontrreformacji oraz zawarciu pokoju augsburskiego. Nauczyciel w razie konieczności dopowiada istotne informacje.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego kryzysu w Rzeszy i przyczyn wybuchu wojny trzydziestoletniej. Uwaga: każde z pytań powinno rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Uczniowie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk znajdują kogoś do pary, następnie zadają pytania sformułowane podczas czytania tekstu i na nie odpowiadają.

2. Praca z pierwszym multimedium („Audiobook + Linia chronologiczna”). Nauczyciel prosi, aby uczniowie w parach wykonali polecenie nr 2 (wskazali prawdziwe i fałszywe zdania) oraz polecenie nr 3: „Na podstawie przytoczonych w multimedium tekstów źródłowych oraz zamieszczonej definicji określ, czy w czasie wojny trzydziestoletniej na terenie Rzeszy niemieckiej możemy mówić o zjawisku konfesjonalizacji. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do cytowanych fragmentów” w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) dwójki uczniowskiej prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Prowadzący poleca, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie nr 2: „Wyjaśnij, dlaczego wojna trzydziestoletnia wybuchła w Czechach”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na 4‑osobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie kolejne, omawiając skutki przegranej przez Czechów bitwy na Białej Górze.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

2. Na zakończenie nauczyciel omawia przebieg zajęć i dokonuje słownej oceny pracy klasy.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. Wykonaj polecenie nr 4 z sekcji „Linia chronologiczna + Audiobook”.

Materiały pomocnicze:

S. Grzybowski, Wielka historia świata. Tom 7. Świat w XVII wieku, Warszawa 2005.

Z. Wójcik, Historia powszechna XVI‑XVII w., wyd. X, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie na podstawie linii chronologicznej oraz audiobooka przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.