Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Tkanki miękiszowe
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Scharakteryzujesz tkankę miękiszową.
Omówisz podział tkanki miękiszowej ze względu na pełnione funkcje.
Przedstawisz budowę i funkcje miękiszów: zasadniczego, asymilacyjnego, spichrzowego i powietrznego.
Wykażesz związek między budową komórek danego miękiszu a funkcją, którą pełni.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
mapa myśli;
ćwiczenia interaktywne;
analiza grafiki interaktywnej;
gra dydaktyczna.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla cele zajęć z sekcji „Wprowadzenie”, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Odwołanie do wcześniejszej wiedzy. Nauczyciel prosi o przypomnienie podziału tkanek roślinnych. Pyta uczniów: „Jak zaklasyfikujemy tkankę miękiszową ze względu na budowę i funkcję, a jak ze względu na pochodzenie?” .
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Przedstawiają propozycje pytań nauczycielowi, który w razie potrzeby odrzuca niektóre z nich lub proponuje nowe (np. by się nie powtarzały). Uczniowie wybierają 25 pytań, które zostają umieszczone w urnie. Następnie dzielą się na 5 grup, losują 5 pytań z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.
Praca z multimedium („Grafika interaktywna”). Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy. Uczniowie indywidualnie wykonują polecenie nr 1: tworzą mapę myśli. Po wyznaczonym czasie nauczyciel wyświetla wybrane mapy i ocenia ich poprawność: wskazuje błędy, uzupełnia brakujące informacje. Następnie nauczyciel prosi podopiecznych, by pracując w parach, wykazali związek między budową komórek danego miękiszu a funkcją, którą pełni (Polecenie 2). Uczniowie konsultują swoje rozwiązania z inną, najbliżej siedzącą parą.
Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 7 („Udowodnij, że obecność miękiszu powietrznego stanowi przystosowanie do życia w środowisku wodnym. W odpowiedzi uwzględnij funkcje tej tkanki.”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie w 4‑osobowych grupach omawiają prawidłowe rozwiązanie. Po upływie wyznaczonego czasu wskazany przez nauczyciela przedstawiciel grupy prezentuje odpowiedź wraz z jej uzasadnieniem. Klasa ustosunkowuje się do niej. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie w 4‑osobowych grupach wykonują ćwiczenie nr 8 („Podaj pełne nazwy tkanek oznaczonych na schemacie literami A i B oraz wykaż związek między budową i organizacją tych tkanek a środowiskiem życia oleandra pospolitego (Nerium oleander)”, a po upływie wyznaczonego czasu dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 5 (w którym mają za zadanie przyporządkować opis tkanki miękiszowej do odpowiedniej nazwy) z sekcji „Sprawdź się”. Chętne osoby prezentują swoją odpowiedź.
Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W tym kontekście podsumowuje omówione zagadnienia.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 1 do 4 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Multimedium zamieszczone w sekcji „Grafika interaktywna” można wykorzystać w fazie wstępnej zajęć, w celu wzbudzenia zaciekawienia uczniów.