Dla nauczyciela

Autor: Marta Kulikowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Świat w opowiadaniach Brunona Schulza Sklepy cynamonowe i Ulica Krokodyli

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
1) odczytuje tekst w jego warstwie semantycznej i semiotycznej;
2) rozumie pojęcie tradycji literackiej i kulturowej, rozpoznaje elementy tradycji w utworach, rozumie ich rolę w budowaniu wartości uniwersalnych;
5) rozpoznaje mitologizację i demitologizację w utworach literackich, rozumie ich uniwersalny charakter oraz rolę w interpretacji;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • poznaje biografię Brunona Schulza,

  • analizuje fragmenty Sklepów cynamonowych i Ulicy Krokodyli,

  • charakteryzuje przestrzeń, w której rozgrywają się opowiadania, wskazując jej elementy realne i nadrealne.

  • wyjaśnia, w jaki sposób przestrzeń wpływa na bohaterów prozy Brunona Schulza.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • dyskusja;

  • odwrócona klasa.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel proponuje zainteresowanym uczniom, by przygotowali kilka krótkich prezentacji: pierwsza może składać się z rysunków Schulza oraz obrazów dawnego Drohobycza, druga może pokazywać surrealistyczne obrazy Salvadora Dalego oraz fotografie z miasta Figueres w Katalonii, nazywanego miastem surrealizmu. Trzecia prezentacja może przedstawić odrealnione obrazy miast i innych miejsc Zdzisława Beksińskiego. Oczywiście uczniowie mogą zaproponować własne tematy prezentacji na temat surrealnych miast i miejsc ukazywanych w sztuce. Celem jest omówienie na ich tle przestrzeni w opowiadaniach Schulza

  2. Nauczyciel poleca, by wszyscy uczniowie zapoznali się z blokiem tekstowym lekcji i obejrzeli prezentację dotyczącą Ulicy Krokodyli.

Faza wprowadzająca:

  1. Wyświetlenie na tablicy tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu.

  2. Nauczyciel prosi, by uczniowie przedstawili prezentacje przygotowane w domu. Wcześniej zapisuje na tablicy pytanie: jaki jest cel tworzenia nierealnych miejsc w sztuce i opisywania ich w literaturze? Widzowie mogą notować swoje pomysły podczas trwania prezentacji. Po ich zakończeniu nauczyciel otwiera dyskusję, a wnioski z niej uczniowie notują w zeszytach. Nauczyciel informuje, że podczas lekcji uczniowie będą analizowali świat skonstruowany przez Schulza w jego opowiadaniach.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie, pod kierunkiem nauczyciela, zastanawiają się wspólnie nad odpowiedziami na pytania zamieszczone w sekcji „Prezentacja”. Jeśli nie pamiętają treści prezentacji obejrzanej w domu, mogą do niej wrócić.

  2. Później nauczyciel odtwarza nagranie z sekcji „Audiobook”. Po jego wysłuchaniu uczniowie wykonują polecenia i ćwiczenia z tej sekcji, a następnie wybrane osoby przedstawiają propozycje odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

  1. Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Audiobook”.

  2. Nauczyciel zadaje pytanie podsumowujące lekcję: Jaki jest świat przedstawiony w opowiadaniach Brunona Schulza? Dlaczego został tak wykreowany? Uczniowie odpowiadają swobodnie.

Praca domowa:

  1. Zastanów się, opisy jakich innych miast znasz z literatury. Zanotuj tytuły i autorów dzieł.

Materiały pomocnicze:

  • Drohobycz: historia i zabytki w malarstwie Feliksa Lachowicza, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, 1991.

  • Jerzy Jarzębski, Miasto Schulza, „Teksty Drugie”, nr 2/67.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja multimedialna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Audiobook