SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Najbardziej rozpowszechnione choroby na świecie 

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa IV

Podstawa programowa

XXII. Zróżnicowanie jakości życia człowieka w wybranych regionach i krajach świata: potrzeby żywieniowe, zagrożenie życia, rozmieszczenie chorób, poczucie bezpieczeństwa, potrzeby edukacyjne.

Uczeń:

5. identyfikuje prawidłowości w zakresie rozmieszczenia najbardziej rozpowszechnionych chorób na świecie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia przyczyny i skutki występowania chorób,

• określa główne przyczyny zgonów, będące skutkiem wybranych przebytych chorób,

• rozróżnia główne choroby występujące u ludności w krajach wysoko i słabo rozwiniętych gospodarczo oraz określa przyczyny tego zróżnicowania,

• proponuje metody profilaktyki i zwalczania chorób.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, prezentacja multimedialna

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Encyklopedia PWN. Geografia świata. Społeczeństwo i gospodarka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Strony internetowe z danymi statystycznymi dotyczącymi chorób i zgonów:

- who.int

- ourworldindata.org/causes‑of‑death

- ourworldindata.org/cancer

- ourworldindata.org/hiv‑aids

- data.worldbank.org

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie w parach krótkich prezentacji o wybranych, najbardziej rozpowszechnionych na świecie chorobach. Uczniowie wybierają choroby, które zostały omówione w tym e‑materiale lub inne. W prezentacji mają za zadanie poruszyć kwestie charakterystyki, głównych objawów wybranej choroby, jej rozpowszechnienia na świecie, przyczyn i skutków występowania oraz propozycje jej profilaktyki i zwalczania. Nauczyciel informuje uczniów, że mogą korzystać z treści zawartych w  e‑materiale, a także z innych źródeł informacji geograficznej, np. netografii przedstawionej powyżej.

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Dialog z uczniami mający na celu ustalenie zakresu badań geografii medycznej. W tym celu uczniowie mogą zapoznać się z wprowadzeniem do tego e‑materiału.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową na temat zdrowia i jego czynników. Następnie prosi uczniów, żeby wykonali w parach polecenie 1 z bloku „Przeczytaj”. Po zakończonym zadaniu uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy, a nauczyciel czuwa nad poprawnością udzielonych odpowiedzi.

• Następnie nauczyciel kontynuuje dyskusję, poruszając kwestię zróżnicowania występowania chorób w krajach wysoko i słabo rozwiniętych. W trakcie dyskusji wyświetla on odpowiednie fragmenty bloku „Przeczytaj”.

• W kolejnym etapie uczniowie przedstawiają swoje prezentacje dotyczące wybranych, najbardziej rozpowszechnionych chorób na świecie. Po każdej z prezentacji możliwa jest klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel. Może on także wyświetlić odpowiednie fragmenty bloku „Przeczytaj” lub grafiki interaktywnej w celu rozszerzenia lub dopełnienia informacji o omówionych lub nieomówionych chorobach.

• W następnym etapie nauczyciel kontynuuje dyskusję, poruszając kwestię różnic między pojęciami: epidemia i pandemia. W tym celu prezentuje odpowiednie fragmenty e‑materiału i prosi o wykonanie polecenia 2 z bloku „Przeczytaj”.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy. Jedna z nich ma za zadanie przedyskutować między sobą skutki chorób, a druga – metody profilaktyki i walki z chorobami. Po zakończonej pracy uczniowie przedstawiają swoje wnioski. Nad przebiegiem dyskusji czuwa nauczyciel.

• Nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące, na które odpowiadają chętni uczniowie.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia prezentacje, pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Sporządź mapę myśli obrazującą główne przyczyny zgonów na świecie w zależności od poziomu rozwoju gospodarczego.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może posłużyć zarówno w trakcie lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej), jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej, a także na innych lekcjach z zakresu geografii medycznej.