Dla nauczyciela
Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Produkcja energii elektrycznej w Polsce ze źródeł odnawialnych.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II
PODSTAWA PROGRAMOWA
Zakres podstawowy: XI. Przemysł: czynniki lokalizacji, przemysł tradycyjny i zaawansowanych technologii, deindustrializacja i reindustrializacja, struktura produkcji energii i bilans energetyczny, zmiany wykorzystania poszczególnych źródeł energii, dylematy rozwoju energetyki jądrowej.
Uczeń:
4) charakteryzuje zmiany w strukturze zużycia energii, z uwzględnieniem podziału na źródła odnawialne i nieodnawialne oraz porównuje strukturę produkcji energii w Polsce ze strukturą w innych krajach w kontekście bezpieczeństwa energetycznego;
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
zna możliwości wykorzystania OZE w Polsce,
charakteryzuje różnice w OZE między Polska a Unią Europejską,
wyjaśnia, skąd biorą się różnice w produkcji energii elektrycznej z OZE między Polską a Unią Europejską.
Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, drzewo decyzyjne, metody operatywne (analiza wykresów, map, danych statystycznych, tekstu, filmu edukacyjnego)
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca zbiorowa (na forum klasy)
Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, mapa fizyczna Europy, atlasy
Materiały pomocnicze
J. Desperak, J. Balon – Tablice geograficzne, Świat Książki, Warszawa 2003 (głównie str. 588 – 592).
Geografia rozszerzenie, Repetytorium matura (praca zbiorowa), ZDASZ.TO, WSiP Warszawa 2014 (głównie str.443 – 446).
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne.
Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć. Następuje pogadanka na temat: Jakie źródła energii są wykorzystywane w Polsce? Które wykorzystują inne kraje europejskie? Które źródła energii należą do odnawialnych?
Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów o analizę wykresu z e‑materiału: Udział OZE w końcowym zużyciu energii elektrycznej w 2018 roku. Następuje pogadanka na temat: jak na tle krajów europejskich wygląda sytuacja w Polsce?.
Uczniowie w parach analizują schemat pt. Struktura produkcji energii elektrycznej z OZE. Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na forum klasy o przyczynach różnic w wykorzystaniu podanych źródeł między Polską a krajami UE.
Podział uczniów na grupy – ich zadaniem jest odpowiedź na pytania: jakie są możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce?, czy należy wykorzystywać OZE w naszym kraju? (omawiane wcześniej przyczyny mają pomóc uczniom w podjęciu decyzji i w wykonaniu drzewa decyzyjnego, które będzie zadaniem grup).
Uczniowie na arkuszach papieru zapisują problem w pniu drzewa – dyskutując w grupach o problemie, tworzą drzewo decyzyjne (drzewo będzie miało tyle gałęzi, ile uda się uczniom znaleźć możliwości; każda możliwość daje pozytywne i negatywne skutki, które uczniowie powinni określić i rozważyć, aby podjąć decyzję).
Nauczyciel prosi o wykorzystanie informacji zawartych w e‑materiale – także o zapoznanie się z filmem edukacyjnym tam umieszczonym.
W czasie pracy uczniowie mogą korzystać także z innych dostępnych im źródeł informacji, uczniów wspiera nauczyciel.
Po upływie określonego przez nauczyciela czasu przedstawiciele poszczególnych grup prezentują swoje drzewa decyzyjne – najwięcej uwagi należy poświęcić na końcowe decyzje i wnioski.
Dyskusja na forum klasy o możliwościach wykorzystania OZE w Polsce.
Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.
Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane polecenia z e‑materiału.
Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.
Praca domowa
Które z odnawialnych źródeł energii można wydajnie wykorzystać w regionie, w którym mieszkasz? Wyjaśnij, dlaczego tak uważasz.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Film edukacyjny można wykorzystać podczas lekcji dotyczących struktury produkcji energii i bilansu energetycznego oraz zmian wykorzystania poszczególnych źródeł energii (poziom podstawowy XI. 4); 5); 6).
Film można zastosować do samodzielnej pracy ucznia i zainteresowania go tematem.