Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.8.1

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Ab auf die Weltreise!/W podróż dookoła świata!

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat ciągłego podróżowania w stylu globtrotera.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie, awarie i wypadki w podróży, ruch uliczny);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  1. kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  2. kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  3. kompetencje cyfrowe,

  4. kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • zastanawia się, jakimi pobudkami kierują się podróżujący dookoła świata;

  • wymienia zalety i wady życia w ciągłej podróży;

  • instruuje, jak spakować się przed podróżą.

Cele motywacyjne:

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata

  • wykorzystuje i rozwija swoją kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji);

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu np. przez tworzenie nowych wyrazów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: pogadanka, opis, praca ze źródłem drukowanym, praca z audiobookiem;

  • kognitywna: wyjaśnienie;

  • aktywizująca: kula śnieżna, burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca w parach,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (audiobook),

  • zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji (dwie jednostki lekcyjne)

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu. Zwraca także ich uwagę na tekst wprowadzający „Czy wiesz, że…” i pyta uczniów „Czy domyślacie się, co będzie tematem dzisiejszej lekcji?”

  • Nauczyciel wyświetla zdjęcie z części Przeczytaj oraz zadaje uczniom pytanie: Woran errinert euch das Foto? Uczniowie udzielają odpowiedzi.

  • Następnie nauczyciel prosi uczniów o wymianę spostrzeżeń na temat podróżowania na podstawie ich własnej wiedzy i doświadczeń (burza mózgów). Uczniowie zapisują na tablicy zwroty oraz wyrazy związane z podróżowaniem, natomiast nauczyciel dopisuje również te, które nie zostały wymienione przez uczniów, a będą wykorzystane na lekcji. Nauczyciel prosi uczniów, aby utworzyli zdania, wykorzystując zwroty zapisane na tablicy. Wybrani uczniowie wypowiadają zdania na forum klasy.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z Übung 1 w części Przeczytaj oraz czytają tekst źródłowy Verzichten will gelernt sein, starając się przyporządkować odpowiednio brakujące fragmenty. W razie potrzeby uczniowie mogą skorzystać z dodatkowych pomocy, np. wyrazów i zwrotów w słowniczku. Następnie nauczyciel zachęca uczniów do krótkiej wymiany zdań na temat przeczytanego tekstu, zadając pytania, np. Czego dowiedziałeś/dowiedziałaś się z tekstu? (Was hast du aus dem Text erfahren?) W tym celu wykorzystuje technikę kuli śnieżnej. Najpierw uczniowie odpowiadają na postawione pytanie indywidualnie – w myślach lub zeszycie. Następnie uzgadniają swoje stanowiska kolejno: w parach, w grupach 4‑osobowych, w grupach 8‑osobowych. Na koniec wypracowują jedną wspólną odpowiedź dla całej klasy. Dyskusja ta daje szansę każdemu uczniowi na wyrażenie swojego zdania na podany temat. Kształci umiejętność negocjowania i formułowania myśli. Efekty pracy prezentowane są na forum klasy.

  • Uczniowie wybierają prawidłowe odpowiedzi, które są zgodne z tekstem, dopasowują rzeczy do kategorii (Übung 2‑3 z części Przeczytaj). Uczniowie w parach sporządzają własną listę rzeczy, które zabraliby ze sobą latem na weekendową wycieczkę w góry (Übung 4 z części Przeczytaj). Swoje propozycje prezentują na forum klasy, uzasadniając wybór.

  • Nauczyciel wyświetla uczniom zdjęcie znajdujące się w multimedium, przedstawia im temat tekstu do słuchania i zadaje pytanie: Was hat das Foto unten mit dem Thema des Hörtextes zu tun? Was meint ihr? Uczniowie snują przypuszczenia, opisują zdjęcie, stawiają hipotezy na temat treści nagrania. Nauczyciel naprowadza na odpowiedzi oraz weryfikuje wypowiedzi. W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z multimedium Mein großer Traum, rund um die Welt zu reisen (audiobook), analizują jego treść, zawarte w nim informacje, odsłuchują i zapoznają się ze słownictwem. Po wysłuchaniu nagrania uczniowie decydują, które informacje są zgodne z jego treścią – rozumienie globalne tekstu (Übung 1 w części Audiobook).

  • Uczniowie słuchają nagrania po raz drugi. W tym czasie zaznaczają informacje prawdziwe lub fałszywe. Następnie decydują, z którym krajem związane są wydarzenia z podróży Markusa (Übung 2‑3 z sekcji Audiobook).

  • Następnie uczniowie w parach tworzą wizytówkę Markusa na bloga do sekcji „O mnie”, odpowiadając tym samym na pytanie, jak Markus mógłby opisać i przedstawić się swoim potencjalnym czytelnikom. Warum hat er sich entschieden, seinen Lebensstil zu ändern? Was macht seinen Blog einzigartig? Was macht Markus? Woher kommt er?

  • Następnie uczniowie prezentują wizytówki Markusa na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie po kolei wymieniają powody, dla których podróżnicy porzucają swoje dotychczasowe życie i decydują się na przygodę.

  • Uczniowie po poznaniu historii jednego z podróżników zastanawiają się, czy także w nich tkwi tęsknota za wyruszeniem w nieznane. Wybrani uczniowie opowiadają o swoich przemyśleniach na forum klasy.

Materiały pomocnicze:

https://www.geo.de/reisen/ [dostęp 10.03.2023]

Uczniowie mogą pracować także z tekstem autentycznym z powyższego linku do strony internetowej. Artykuły na temat podróży, polecane miejsca, wywiady z podróżnikami oraz materiały wizualne mogą być podstawą do głębszej analizy tematu i zostać wykorzystane do dodatkowych ćwiczeń na lekcji. Nauczyciel może wybrać artykuł, nad którym chciałby dodatkowo pracować z uczniami. Strona tytułowa zakładki Reisen może służyć jako baza do wprowadzenia do tematu lekcji. Nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na tytuły artykułów i pyta, który artykuł chcieliby przeczytać i dlaczego. Liczne fotografie mogą posłużyć do powtórzenia słownictwa na temat podróżowania. Poszczególne artykuły nadają się także do omówienia zagadnień teoretycznych, np. formy i cech charakterystycznych artykułu, wywiadu, bloga podróżniczego.

Praca domowa:

Uczniowie piszą e‑mail do przyjaciela, który marzy o wybraniu się na spontaniczną wyprawę. Udzielą mu kilku wskazówek, na co powinien zwrócić uwagę, zanim wyruszy (Aufgabe 8 w części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania audiobooka

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, zaciekawienie tematem, odgadnięcie tematu lekcji. Początek nagrania może być odgrywany jako wprowadzenie do lekcji.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych, jako forma słowniczka. Uczniowie przygotowują wywiad z Markusem, który prezentują w parach na forum klasy.

  • Po lekcji: Na podstawie opowiadania Markusa uczniowie piszą przykładowy wpis na forum lub bloga podróżniczego, dotyczący wybranej podróży lub fikcyjnej podróży.

Słownik