Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Prehistoria

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

Zakres podstawowy

II. Pradzieje i historia Starożytnego Wschodu. Uczeń:

1. wyjaśnia zagadnienie rewolucji neolitycznej;

Zakres rozszerzony

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

II. Pradzieje i historia Starożytnego Wschodu. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

1. charakteryzuje pradzieje ludzkości z podziałem na epoki;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje poszczególne etapy ewolucji istot człekokształtnych.

• wyjaśnia, czym była rewolucja neolityczna.

• charakteryzuje pradzieje ludzkości z podziałem na epoki.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Prowadzący przedstawia temat lekcji, określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby przedstawili, w jaki sposób ewoluowały istoty człekokształtne i jakie gatunki człowieka możemy wymienić. Czym się one charakteryzowały? Wybrany uczeń (albo ochotnik) udziela odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą dopowiadać istotne z ich punktu widzenia informacje. Nauczyciel czuwa nad odpowiedziami uczniów, korygując je lub uzupełniając w razie konieczności.

2. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia od 1 do 3 z sekcji „Sprawdź się”, a następnie sprawdzają swoje odpowiedzi z koleżanką lub kolegą. Jedna osoba przedstawia je na forum klasy.

3. Cwiczenia 4 i 5 uczniowie wykonują w parach.

4. Praca z multimedium („Film edukacyjny”). Nauczyciel odtwarza film, a następnie prosi, aby uczniowie wykonali w parach polecenie nr 2: „Wyjaśnij, dlaczego Karol Darwin został przedstawiony w ten sposób. Dlaczego jego teoria spotkała się z tak zażartą krytyką?”. Uczniowie pracują w dwójkach, a następnie przedstawiciel wylosowanej pary przedstawia propozycję odpowiedzi.

5. W kolejnym kroku nauczyciel prosi uczniów, aby przedstawili pojęcie rewolucji neolitycznej oraz podział epok. Może, nawiązując do ćwiczenia 9, zadać im pytanie, czy zgadzają się, że wciąż żyjemy w epoce żelaza? Czy być może właściwsze byłoby inne określenie? Jeśli tak, jakie? Uczniowie dyskutują, argumentując swoje propozycje.

Faza podsumowująca:

1. Jako podsumowanie uczniowie na podstawie własnej wiedzy przygotowują mapę myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy do czterech uczniów. Każda grupa na środku kartki A4 wpisuje główne hasło „Prehistoria” i rysuje gałęzie mapy. Powinny rozchodzić się promieniście i rozdzielać na kolejne gałęzie. Słowa, które zostaną umieszczone nad gałęziami, powinny być słowami kluczami, które wyrażają istotę myśli lub zagadnienia. Po wykonaniu pracy, w zależności od liczebności klasy i czasu, nauczyciel prosi o omówienie mapy myśli przedstawicieli wybranych lub wszystkich grup.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 3 z sekcji „Film edukacyjny”.

2. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

• Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

• E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.

Wskazówki metodyczne:

Film może zostać wykorzystany podczas zajęć dotyczących rozwoju nauki i największych odkryć w XIX w.