Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rodzaje ruchów masowych.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa:

V. Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych: najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi, minerały, geneza i wykorzystanie skał, procesy rzeźbotwórcze i ich efekty (wietrzenie, erozja, transport, akumulacja, ruchy masowe), odkrywka geologiczna.
Uczeń: 6) wykazuje wpływ czynników przyrodniczych i działalności człowieka na grawitacyjne ruchy masowe i podaje sposoby zapobiegania im oraz minimalizowania ich następstw; 7) przedstawia przykłady ograniczeń w zakresie zagospodarowania terenu wynikające z budowy geologicznej podłoża, rzeźby i grawitacyjnych ruchów masowych;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje ruchy masowe

• przedstawia rodzaje ruchów masowych

• analizuje grafikę interaktywną dotyczącą ruchów masowych

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, plakaty, grafika interaktywna

Formy zajęć: praca w parach, praca w grupach

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, kartki papieru, guma mocująca, pisaki

Materiały pomocnicze:

Klimaszewski M., Geomorfologia , PWN, Warszawa 1978

Embleton C., Thornes J., Geomorfologia dynamiczna , PWN, Warszawa 1985

Faza wprowadzająca

• czynności organizacyjne,  sprawdzenie pracy domowej

• nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – np. przedstawia zdjęcie z Tatr: żleb i stożek piargowy, pogadanka mająca na celu ustalenie czynników rzeźbiących stoki gór

• nauczyciel podaje temat i cele lekcji

Faza realizacyjna

• nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie podręcznika lub e‑materiału zdefiniowali ruchy masowe, a następnie pracując w parach przedstawili czynniki wpływające na intensywność występowania ruchów masowych

• uczniowie na podstawie dostępnych źródeł wymieniają rodzaje ruchów masowych

• nauczyciel dzieli klasę na pięć grup; każda grupa wybiera lidera, który losuje do opracowania jeden z wymienionych ruchów masowych (uwzględniając przyczyny i skutki tych ruchów)

• uczniowie pracują w grupie; nauczyciel kontroluje pracę uczniów, w razie potrzeby pomaga im

• po upływie określonego czasu przedstawiciele grup prezentują wyniki pracy grupy

• nauczyciel krótko podsumowuje pracę uczniów, następnie wyświetla grafikę interaktywną i prosi uczniów o analizę (nazwa ruchu masowego, przyczyny, skutki) – stara się, aby danego ruchu masowego nie analizował uczeń, który go wcześniej opracowywał

Faza podsumowująca

• nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami - ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie

• następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału - uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału

• uczniowie omawiają ćwiczenia, dzielą się swoimi doświadczeniami, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich

Praca domowa

• Podaj nazwy ruchów masowych występujących w okolicach twojego miejsca zamieszkania. Przedstaw ich przyczyny i skutki.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• grafikę interaktywną można wykorzystać w toku lekcji dotyczącej związków między elementami środowiska przyrodniczego na wybranych obszarach Polski (zakres rozszerzony XIII.)