Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Anna Kowalska

Przedmiot: Język nowożytny nauczany jako drugi – język rosyjski.

Temat zajęć: Мне испо́лнилось 18 лет! / Mam już 18 lat!

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, poziom językowy A2

Podstawa programowa – wariant III.2.0. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (2. język obcy nowożytny od początku w klasie I liceum ogólnokształcącego lub technikum)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania);
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑maile, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • pozna słownictwo dotyczące praw i obowiązków osoby dorosłej;

  • opowie, jak zmieni/zmieniło się życie po ukończeniu 18 lat;

  • na forum internetowym dla osób, które wkrótce ukończą 18 lat, odpowie na kilka pytań uczestników.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • jest zachęcany do samooceny własnej pracy;

  • stosuje różne techniki służące uczeniu się;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem,

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach.

Strategie uczenia się

  • pamięciowe;

  • kognitywne;

  • kompensacyjne;

  • społeczne.

Metody nauczania

  • eksponująca;

  • kognitywna;

  • podająca;

  • programowana;

  • aktywizująca;

  • problemowa.

Techniki nauczania

  • dyskusja;

  • udzielanie objaśnień;

  • techniki multimedialne;

  • ćwiczenia przedmiotowe.

Formy zajęć:

  • praca w grupach;

  • praca w parach;

  • praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

  • komputer z dostępem do internetu i możliwością odtwarzania dźwięku, projektor multimedialny, zeszyt przedmiotowy, tekst źródłowy, multimedium (mapa pojęć), zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

  • Nauczyciel prowadzi kierowaną rozmowę na temat przejawów dorosłości. Przykładowe pytania: Co możecie zrobić po skończeniu 18 lat jako ludzie dorośli, a czego nie wolno wam było robić wcześniej? Jakie widzicie zalety i wady dorosłości? Uczniowie dyskutują, a prowadzący czuwa nad poprawnym przebiegiem rozmowy.

  • Nauczyciel podaje temat lekcji i przedstawia ciekawostkę zawartą we wprowadzeniu do e‑materiału.

Faza realizacyjna:

  • Uczniowie czytają tekst i w razie konieczności zaznaczają w nim niezrozumiałe słowa lub zdania. Po zakończeniu pracy nauczyciel wyjaśnia niezrozumiałe treści, podając przykłady ich użycia w kontekście, ewentualnie z użyciem słownika z e‑materiału.

  • Następnie uczniowie przystępują do wykonywania ćwiczeń do tekstu źródłowego, pracując indywidualnie lub w parach. Po zakończonej pracy, w celu podsumowania, nauczyciel zadaje pytanie: Скажите, как мы можем описать наше знание языка? Uczniowie przy wsparciu nauczyciela podają określenia, które nauczyciel zapisuje na tablicy z odpowiednią gradacją: бегло, отлично, хорошо, не очень хорошо, слабо, плохо.

  • W dalszej części lekcji uczniowie zapoznają się z multimedium – mapą pojęć.

  • W celu utrwalenia wprowadzonego słownictwa uczniowie, pracując parach lub indywidualnie, wykonują ćwiczenia. Ćwiczenie nr 2 wykonywane jest w formie pisemnej: uczniowie łączą w pary słowa, tworząc zwroty, które zostały użyte w multimedium. Uczniowie zapisują powstałe zwroty, a na prośbę nauczyciela odczytują je na głos. Nauczyciel poprawia ewentualne błędy.

  • W celu utrwalenia materiału wprowadzonego na lekcji uczniowie wykonują ćwiczenia 1–6 z części „Sprawdź się”. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy i prosi każdą z nich o wykonanie dwóch wybranych zadań, a następnie zaprezentowanie rozwiązania przez przedstawicieli grup na forum klasy.

Faza podsumowująca:

  • Nauczyciel przeprowadza ewaluację lekcji techniką „listu do przyjaciela” – może przyjąć także współczesny charakter „wiadomości na wybranym komunikatorze internetowym” (dobrze, jeśli uczniowie mają możliwość korzystania na lekcji z tabletów lub prywatnych smartfonów, na których mogą napisać wiadomość w języku rosyjskim, dzięki czemu kształtowane są kompetencje cyfrowe uczniów, oraz umiejętność korzystania z rosyjskiej klawiatury). Zadaniem uczniów jest napisanie krótkiej wiadomości do kolegi (innego ucznia lub do nauczyciela), w której napiszą, czy podobała im się dzisiejsza lekcja oraz wymienią słowa, jakie poznali.

Praca domowa:

  • Uczniowie wykonują pisemnie ćwiczenia nr 7 i 8 z części „Sprawdź się”. Na następnej lekcji nauczycielowi sprawdza prace w oparciu o wewnętrzne zasady oceniania obowiązujące w szkole. Ocena może uwzględniać następujące kryteria: zgodność z tematem, wykorzystana leksyka, poprawność językowa. Jeśli liczba popełnionych usterek w pracach będzie znacząca, uczniowie mogą zostać poproszeni o przepisanie swojej pracy na tej samej kartce, pod komentarzem nauczyciela.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy pojęć:

  • Po lekcji, w ramach pracy własnej (domowej), uczniowie mogą stworzyć swoją miniprezentację: przygotować kilka slajdów ilustrujących prawa i obowiązki osoby dorosłej i dołączyć nagrany plik MP3 (np. nagrany na telefonie) z opisem prezentacji. Wykonaną pracę z nagraniem uczniowie przesyłają nauczycielowi do oceny.

Słownik