Autor: Martyna Wojtowicz

Przedmiot: Historia i teraźniejszość, Historia

Temat: Nieudana modernizacja. Protesty w 1976 r. i rozwój opozycji

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
LVII. Polska w latach 1957–1981. Uczeń:
1) charakteryzuje system władzy w latach 60. i 70. w PRL i stopień uzależnienia od ZSRS; opisuje proces industrializacji i funkcjonowanie gospodarki planowej;
2) wyjaśnia genezę i następstwa kryzysów społecznych w latach 1968, 1970 i 1976;
4) charakteryzuje i ocenia działalność opozycji politycznej w latach 1976–1980;
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
IV. Świat i Polska w latach 1970‑1980. Uczeń:
10) charakteryzuje główne przejawy opozycji w Polsce w latach 70.: Kościół katolicki i narodziny opozycji demokratycznej po protestach robotniczych w 1976 roku;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • opisuje założenia planu gospodarczego ekipy Edwarda Gierka;

  • wyjaśnia, dlaczego prowadzona modernizacja zakończyła się niepowodzeniem i przyczyniła do pogłębienia kryzysu gospodarczego;

  • przedstawia przyczyny protestów społecznych w 1976 r.;

  • charakteryzuje rozwój opozycji w latach 70. XX w.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Wyświetlenie na tablicy tematu zajęć, ustalenie celu lekcji i kryteriów sukcesu.

  2. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej?

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego planu gospodarczego Edwarda Gierka oraz rozwoju opozycji. Uwaga: każde z pytań powinno się zaczynać od słowa „dlaczego”. Uczniowie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk znajdują kogoś do pary, następnie zadają pytania sformułowane podczas czytania tekstu i na nie odpowiadają.

  2. Praca z multimedium („Linia chronologiczna”). Nauczyciel poleca, aby uczniowie zapoznali się z tekstami źródłowymi, a następnie w czteroosobowych grupach wykonali polecenie 1: „Wyjaśnij, czym różnił się okres rządów Edwarda Gierka od wcześniejszych lat Polski Ludowej”. Po ustalonym wcześniej czasie reprezentant wybranej grupy przedstawia propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 2: opisują wydarzenia czerwcowe w 1976 r.

  3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel wyświetla ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”, które uczniowie wykonują w parach. Po każdym zakończonym zadaniu wybrana dwójka uczniowska prezentuje swoje rozwiązanie, odpowiedzi są omawiane na forum klasy.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z wykonaniem dotychczasowych ćwiczeń i poleceń.

  2. Prowadzący omawia przebieg zajęć i pracę uczniów.

Praca domowa:

  1. Zapoznaj się z filmem w sekcji „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do niego polecenia.

Materiały pomocnicze:

A. Jezierski, B. Petz, Historia gospodarcza Polski Ludowej 1944–1985, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.

W. Morawski, Dzieje gospodarcze Polski, Difin, Warszawa 2010.

J. Skodlarski, Historia gospodarcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.

R. Kaczmarek, Historia Polski 1914–1989, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie na podstawie sekcji „Linia chronologiczna” przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.