Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Rewolucja 1905 r. na ziemiach polskich

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia najważniejszych polskich liderów politycznych w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku;

• podaje i wyjaśnia genezę rewolucji 1905 r. na ziemiach polskich;

• omawia przebieg i skutki rewolucji 1905 r. na ziemiach polskich.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie na tablicy uczniom tematu oraz celów lekcji, a następnie określenie kryteriów sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca indywidualna z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu w medium w sekcji „Audiobook” układają indywidualnie pytania. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na ilość poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza najlepiej odpowiadających, np. ocenami z aktywności.

2. Praca z multimedium („Audiobook”). Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie nr 2 - „W jaki sposób PPS‑Frakcja Rewolucyjna łączyła idee socjalistyczne z niepodległościowymi?”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta treść ćwiczenia 2 „Omów wpływ rewolucji w Rosji w 1905 r. na wydarzenia w Polsce” i prosi uczniów, aby w parach przygotowali rozwiązanie na podstawie materiału, który zaraz zostanie wyświetlony na tablicy.

4. Nauczyciel wyświetla uczestnikom zajęć kolejne ćwiczenie nr 3 „Przedstaw przebieg rewolucji 1905 r. na ziemiach polskich”. Uczniowie tym razem pracują w parach. Ustalają wspólne stanowisko i wskazują wybraną odpowiedź, używając telefonów lub komputerów. Nauczyciel kontroluje wyniki pracy uczniów, którzy następnie łączą się w grupy 4‑osobowe i dyskutują, uzasadniając swój wybór w tym ćwiczeniu.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają poglądami, dzielą się tym, czego się nauczyli na temat: „Rewolucja 1905 r. na ziemiach polskich”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Opracuj podsumowanie materiałów źródłowych z sekcji „Audiobook” w formie pytań do krzyżówki.

Materiały pomocnicze:

Pajewski J., Historia powszechna 1871–1918, Warszawa 2001.

Chwalba A., Historia Polski 1795–1918, Kraków 2001.

Sobczak J., Mikołaj II. Ostatni car Rosji, Warszawa 2003.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.