Dla nauczyciela
Autor: Zuzanna Szewczyk
Przedmiot: biologia
Temat: Obręcz miednicowa i barkowa człowieka
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Przeanalizujesz budowę obręczy miednicowej i barkowej człowieka.
Wskażesz różnice w budowie i funkcji między obręczą miednicową i barkową człowieka.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
metoda tekstu przewodniego;
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji oraz przybliża jej przebieg.
Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: „Jakie są różnice w budowie i funkcji między obręczą miednicową i barkową człowieka?”. Wybrana osoba wszystkie odpowiedzi zapisuje na tablicy.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Każdy zespół otrzymuje arkusz papieru A3 z ilustracją gwiazdy (zob. materiały pomocnicze):
grupa I i II: obręcz barkowa;
grupa III i IV: obręcz miednicowa.
Zadaniem grup jest umieszczenie przy ramionach gwiazdy pytań dotyczących zagadnienia wypisanego wewnątrz. Maksymalna liczba pytań: 5.
Po wpisaniu pytań gwiazda przekazywana jest drugiej grupie: grupa I zamienia się gwiazdami z grupą III, grupa II – z grupą IV. Zadanie grup polega na udzieleniu odpowiedzi na postawione pytania na podstawie wiadomości znajdujących się w e‑materiale. Uczniowie zapisują odpowiedzi na otrzymanym arkuszu papieru A3. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje gwiazdy. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.
Nauczyciel prosi uczniów, aby podzielili się na czteroosobowe grupy i wykonali polecenia nr 1 („Miednica ze względu na swoje położenie jest narażona na działanie dużych sił. Na podstawie grafiki interaktywnej przeanalizuj jej budowę i wyjaśnij, jak jest przystosowana do pełnienia swoich funkcji”) i 2 („Wyjaśnij, dlaczego złamania łopatek zdarzają się bardzo rzadko”) do grafiki interaktywnej. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycje odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia wypowiedzi uczniów, udzielając im także informacji zwrotnej.
Uczniowie wykonują w parach ćwiczenia nr 7 (dotyczące różnic w budowie miednicy mężczyzny i kobiety) i 8 (dotyczące występowania androidalnego typu miednicy u kobiet). Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i formułują wspólne uzasadnienia. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowy tok rozumowania. Chętni prezentują odpowiedzi na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel prosi o przeczytanie odpowiedzi udzielonych na początku lekcji na pytanie: „Jakie są różnice w budowie i funkcji między obręczą miednicową i barkową człowieka?”. Uczniowie analizują i weryfikują je.
Klasa wspólnie wykonuje mapę myśli podsumowującą zajęcia.
Nauczyciel ocenia zaangażowanie uczniów podczas zajęć.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 6.
Materiały pomocnicze:
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:
Grafika interaktywna może zostać wykorzystana również na lekcji dotyczącej budowy szkieletu człowieka.