Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Jak formowała się kultura masowa?
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
scharakteryzuje kulturę masową i społeczeństwo masowe;
rozróżni kulturę masową, popularną i elitarną;
określi, jak wykorzystywano kulturę masową do celów propagandowych;
zastanowi się nad krytyką i obroną kultury masowej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
debata;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli sobie, czym jest kultura i czym charakteryzuje się kultura masowa.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Następuje krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji. Uczniowie objaśniają znaczenie terminu kultura masowa.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z sekcją „Przeczytaj”. Następnie w kilkuosobowych grupach tworzą mapę skojarzeń podsumowującą nabyte w ten sposób informacje. Przedstawiciele zespołów omawiają przygotowane mapy.
Nauczyciel głośno odtwarza nagranie z audiobooka. Uczniowie w parach:
- charakteryzują odbiorcę kultury masowej;
- podają różnicę pomiędzy kulturą masową a elitarną;
- wyjaśniają, dlaczego kultura masowa zdobywa dużą popularność.Debata „za” i „przeciw”. Zadaniem uczniów jest zaprezentowanie argumentów „za” oraz „przeciw”, a także przekonanie innych do swoich poglądów. Uczniowie dowiadują się, jak należy dyskutować, wyrażać swoje zdanie bez prowokacji i osobistych ataków.
Nauczyciel podaje temat: Czy twoim zdaniem pomiędzy kulturą masową a kulturą bezwartościową można postawić znak równości? Uzasadnij swoją opinię oraz wskaż wybrane przez siebie przykłady.
Po upływie wyznaczonego czasu następuje podsumowanie wyników debaty oraz ocena jakości i siły argumentów. Na zakończenie można przeprowadzić w formie tajnego głosowania badanie opinii uczniów na dany temat.
Faza podsumowująca:
W ramach podsumowania lekcji uczniowie zapoznają się z mapą myśli prezentującą wyznaczniki kultury masowej. Następnie indywidualnie charakteryzują odbiorcę kultury masowej oraz wskazują wybrany przez siebie produkt kultury masowej i omawiają go pod kątem wyznaczników zamieszczonych na mapie myśli.
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Zadaje również pytania podsumowujące i prosi wybranych uczniów o odpowiedzi.
Praca domowa:
Przygotuj się do debaty na temat: Kultura masowa – krytyka i usprawiedliwienie.
Materiały pomocnicze:
Stanisław Barańczak, Odbiorca ubezwłasnowolniony. Teksty o kulturze masowej i popularnej, oprac. A. Poprawa, wybór A. Poprawa, Wrocław 2017.
Antonina Kłoskowska, Kultura masowa. Krytyka i obrona, Warszawa 1980.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Mapa myśli” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.