Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Znaczenie Dekameronu dla literatury

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• przypomni sobie najważniejsze wiadomości na temat Dekameronu: okoliczności jego powstania, budowy, bohaterów;

• wyjaśni, w jaki sposób inni twórcy inspirowali się dziełem Giovanniego Boccaccia;

• scharakteryzuje znaczenie Dekameronu dla literatury;

• zredaguje plan kompozycyjny noweli.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie Dekameronu i ustalenie następujących informacji: data powstania, autor, główny motyw, tematyka opowieści z każdego dnia.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel weryfikuje pracę, którą uczniowie mieli wykonać przed lekcją. Prosi uczniów o podanie informacji związanych z Dekameronem. Uczniowie tworzą notatkę w punktach podsumowującą te informacje, np.:
   - Dekameron to zbiór 100 nowel Giovanniego Boccaccia.
   - Dzieło powstało prawdopodobnie w latach 1350–1353.
   - Głównym motywem jest szeroko rozumiane pojęcie miłości.
   - Dzień 1. – pierwsze opowiadanie odnosi się do ludzkich wad, takich jak głupota, skąpstwo, rozpusta, obłuda.
   - Dzień 2. – niezwykłe, nieprawdopodobne historie, w których szczęśliwe zakończenie jest niemal niemożliwe.
   - Dzień 3. – miłosne awantury mnichów, pustelników i zakonnic.
   - Dzień 4. – historie o nieszczęśliwym zakończeniu.
   - Dzień 5. – romanse i flirty, które zaczynały się często miłością bez wzajemności, a kończyły małżeństwem.
   - Dzień 6. – anegdoty nawiązujące do tradycji średniowiecznych historyjek.
   - Dzień 7. – zdrada małżeńska.
   - Dzień 8. – dyskusje m.in. o miłości i pieniądzach.
   - Dzień 9. – wyrzekanie się miłości.
   - Dzień 10. – bohaterowie wracają do Florencji, rozchodzą się każdy w swoją stronę.

2. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału cele zajęć i prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”. Nauczyciel może dopowiedzieć, że czas w utworze związany jest z cyfrą 7 (oznaczającą porządek boski). Bohaterowie dzielą go na: 4 dni na opowiadania, 3 dni modlitwy. Układ ten można tłumaczyć jako zwrot ku doczesności, ale z uwzględnieniem pamięci o Bogu.

2. Uczniowie zapoznają się z filmem. Wyjaśniają, w jaki sposób Geoffrey Chaucer, autor Opowieści kanterberyjskich, zainspirował się Dekameronem Giovanniego Boccaccia. Ustalają również, czym różni się przesłanie Dekameronu od wymowy Heptameronu autorstwa Małgorzaty z Nawarry.

3. Uczniowie przechodzą do sekcji „Prezentacja multimedialna”. W parach wykonują polecenie 1. Chętna osoba prezentuje wynik pracy pary.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wspólnie z nauczycielem wykonują w ramach podsumowania ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Prezentacja multimedialna” - charakteryzują świat przedstawiony w dziele Geoffreya Chaucera oraz redagują plan historii, którą można by opowiedzieć osobom przymusowo odizolowanym z powodu kwarantanny wywołanej epidemią.

2. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu.

Praca domowa:

1. Na podstawie wykładu eksperta oraz innych informacji z e‑materiału ustal, jakie znaczenie dla europejskiej tradycji literackiej ma dzieło Giovanniego Boccaccia (polecenie 2 z sekcji „Prezentacja multimedialna”).

Materiały pomocnicze:

• K. Żaboklicki, Historia literatury włoskiej, PWN, Warszawa 2008.

• Dzieje literatur europejskich, pod red. Władysława Floryana, tom 1, Warszawa 1979. Boccaccio s. 408‑409.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Film”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.