Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Od czego zależy wietrzenie chemiczne
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wiedza geograficzna.
1. Rozumienie specjalistycznych pojęć i posługiwanie się terminami geograficznymi.
2. Rozszerzenie wiedzy niezbędnej do zrozumienia istoty zjawisk oraz charakteru dynamiki procesów zachodzących w środowisku geograficznym w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.
II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.
2. Analizowanie i wyjaśnianie zjawisk i procesów geograficznych oraz zróżnicowania przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego świata.
4. Formułowanie twierdzeń o prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska przyrodniczego i społeczno‑gospodarczego oraz wzajemnych zależności w systemie przyroda - człowiek - gospodarka.
III. Kształtowanie postaw.
1. Rozwijanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna.
3. Rozumienie pozautylitarnych wartości elementów środowiska geograficznego i krajobrazów.
Treści nauczania
V. Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych: najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi, minerały, geneza i wykorzystanie skał, procesy rzeźbotwórcze i ich efekty (wietrzenie, erozja, transport, akumulacja, ruchy masowe), odkrywka geologiczna.
Uczeń:
5) charakteryzuje zjawiska wietrzenia fizycznego i chemicznego, krasowienia oraz opisuje produkty i formy powstałe w wyniku tych procesów.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
dowiaduje się, czym jest wietrzenie chemiczne,
poznaje procesy wietrzenia chemicznego,
określa czynniki wpływające na intensywność i tempo wietrzenia chemicznego,
ocenia intensywność procesów wietrzenia chemicznego w różnych regionach świata.
Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE
Formy zajęć: praca w grupach
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, atlas, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze:
Migoń P., Geomorfologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
Mizerski W., Geologia dynamiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie w temat lekcji poprzez omówienie/przypomnienie procesu wietrzenia chemicznego i czynników, które o nim decydują; pytania sprawdzające poziom przygotowania uczniów.
Faza realizacyjna
Prośba do uczniów o przeczytanie tekstu e‑materiału.
Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest przeanalizowanie grafik interaktywnych z e‑materiału w celu określenia uwarunkowań wietrzenia chemicznego w różnych strefach klimatycznych, wykonanie poleceń, a następnie przedstawienie rezultatów na forum klasy.
Wyświetlenie grafik interaktywnych i omówienie ich przez nauczyciela – pogadanka w interakcji z uczniami,
Podział uczniów na grupy (liczebność określa nauczyciel). Wykonanie przez każdą grupę wybranych poleceń z e‑materiału.
Kilkuminutowa praca w grupach polegająca na:
określeniu czynników wpływających na procesy wietrzenia chemicznego i ich roli (znaczenia) w tym procesie,
określeniu warunków, w których wietrzenie chemiczne przebiega intensywnie,
zlokalizowaniu stref intensywnego wietrzenia chemicznego na kuli ziemskiej.
Przedstawienie przez przedstawicieli poszczególnych grup, na forum klasy, rezultatów pracy (wszystkich lub wskazanych przez nauczyciela). Nauczyciel weryfikuje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.
Dyskusja z udziałem wszystkich uczniów mająca charakter kompleksowego podsumowania informacji dotyczących wietrzenia chemicznego i decydujących o nim czynników. Nauczyciel moderuje dyskusję, wprowadza uzupełnienia.
Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa:
Praca pisemna: zastanów się, w jaki sposób działalność antropogeniczna może wpływać na procesy wietrzenia chemicznego. Podaj przykłady.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:
Grafiki interaktywne zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane podczas innych zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących różnych zagadnień związanych litosferą i procesami ją kształtującymi. Znajdą one także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego litosfery.