Dla nauczyciela
Autor: Martyna Wojtowicz
Przedmiot: Historia
Temat: Referendum ludowe z 1946 r. i wybory do Sejmu Ustawodawczego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
prezentuje zamysł polityczny towarzyszący organizacji referendum.
charakteryzuje przebieg walki politycznej oraz formy represji stosowane przez władze komunistyczne wobec przeciwników.
analizuje przyczyny przegranej obozu antykomunistycznego w wyborach.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz wyświetla na tablicy temat lekcji.
Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego referendum w 1946 r. i wyborów do Sejmu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Uczniowie dzielą się na 5‑osobowe grupy, losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.
Praca z multimedium - schematem interaktywnym. Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie numer 1 - „Zapoznaj się z poniższymi schematami interaktywnymi przedstawiającymi oficjalne (propagandowe) i rzeczywiste wyniki referendum z 1946 r. Dlaczego w pytaniu o utrwalenie zachodnich granic państwa polskiego wystąpiła tak duża różnica w wynikach między Warszawą a województwem pomorskim (wyniki faktyczne)? Uzasadnij odpowiedź”. Nauczyciel poleca uczniom, aby podzielili się na grupy, przeanalizowali dane i opracowali odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Podobnie postępują z poleceniem numer 2. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedzi, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 1‑4 dotyczące m.in. organizacji politycznych w omawianym okresie i przeprowadzonych wyborów, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 5‑8. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.
Praca domowa:
Poszukaj w dostępnych źródłach innych materiałów graficznych, które odnoszą się do głosowania podczas referenfum w 1946 r. Jakimi argumentami posługiwała się komunisyczna propaganda, aby przekonać obywateli do głosowania 3XTAK? Do jakich grup społecznych się zwracała i dlaczego? Przygotuj krótką notatkę, w której przedstawisz swoje spostrzeżenia i uzasadnienie.
Zaproponuj inne materiały źródłowe do tematu lekcji „Referendum ludowe z 1946 r. i wybory do Sejmu Ustawodawczego”.
Materiały pomocnicze:
Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.
Wielka historia Polski, tomy 1‑10; Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.
Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.
E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Symulacja interaktywna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.