Autor: Martyna Wojtowicz

Przedmiot: Historia 2022, Historia

Temat: Ocena panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego - podsumowanie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
XXVII. Upadek Rzeczypospolitej (wojna z Rosją i powstanie kościuszkowskie). Uczeń:
3) opisuje zasięg terytorialny drugiego i trzeciego rozbioru Rzeczypospolitej;
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
Zakres rozszerzony
XXVII. Upadek Rzeczypospolitej (wojna z Rosją i powstanie kościuszkowskie). Uczeń:
5) charakteryzuje wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII wieku;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • opisuje i ocenia rządy Stanisława Augusta Poniatowskiego;

  • charakteryzuje najważniejsze ugrupowania działające w okresie Sejmu Czteroletniego oraz ich przywódców;

  • wyjaśnia przyczyny uchwalenia aktu konfederacji targowickiej.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • dyskusja;

  • dyskusja za i przeciw.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Ocena panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego - podsumowanie”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” oraz multimediami w sekcji „Audiobook + Film” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

  2. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy. Informuje uczniów, że mają się przygotować do dyskusji za i przeciw na temat: Czy Stanisław August Poniatowski był dobrym królem? Zadanie pierwszej grupy polega na przygotowaniu argumentów za tym stanowiskiem, a drugiej – przeciw.

Faza wstępna:

  1. Przybliżenie przez nauczyciela wyświetlonych na tablicy: tematu i celów lekcji. Omówienie planowanego przebiegu zajęć.

  2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel na początek może zaproponowac uczniom głosowanie – kto jest za stanowiskiem, że Stanisław August Poniatowski może być oceniany jako dobry władca, a kto – przeciw. Uczniowie głosują.

  2. uczniowie wykonują w parach ćwiczenia 1, 4 i 5 z sekcji „Sprawdź się”. Po ich wykonaniu i uzgodnieniu przez każdą parę wspólnego wyboru następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

  3. Nauczyciel przypomina, że uczniowie wezmą udział w dyskusji za i przeciw. Będzie ona dotyczyła oceny panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Przed rozpoczęciem dyskusji ustala z uczniami zasady, według których będzie ona prowadzona. Przykładowo, że nie należy przerywać wypowiedzi innych uczestników, trzeba przestrzegać czasu wyznaczonego na wypowiedź itp. Uczniowie dyskutują, przedstawiając na zmianę argumenty za i przeciw. Nauczyciel moderuje dyskusję.

  4. Po odbytej dyskusji nauczyciel prosi jednego lub kilku uczniów o jej podsumowanie. Jeśli to potrzebne, uzupełnia informacje. Następnie prosi uczniów, by zastanowili się, jakie teraz jest ich stanowisko wobec oceny panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, które argumenty ich przekonały. Zarządza ponowne głosowanie: kto jest za, a kto przeciw. Porównuje głosy uczniowskie z początku zajęć i z bieżącego głosowania. Prosi uczniów, którzy zmienili zdanie, o uzasadnienie swojego nowego stanowiska.

Faza podsumowująca:

  1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

  2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i ocenia pracę uczniów, wskazuje jej mocne i słabe strony.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia nr 6, 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Markiewicz M., Historia Polski 1492‑1795, Kraków 2004.

Zienkowska K., Stanisław August Poniatowski, Wrocław 2004.

Cegielski T., Kądziela Ł., Rozbiory Polski. 1772‑1793‑1795, Warszawa 1990.

Wskazówki metodyczne:

Informacje z sekcji „Audiobook + Film” mogą być wykorzystane przez uczniów do przygotowania pracy (w formie prezentacji albo notki), w której przedstawią swoją ocenę panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Spis ilustracji nieopisanych:

  • Ćwiczenie 7 - ilustracja 1: Pałac na wyspie; CC BY‑SA 4,0, fot. Mariokol, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 7 - ilustracja 2: Medal Virtuti Militari z 1792 r.; lic. edukacyjna, muzeumwp.pl.

  • Ćwiczenie 7 - ilustracja 3: Strona tytułowa Ustawy rządowej, znanej jako Konstytucja 3 maja, wydanej u Michała Grölla, 1791 r.; domena publiczna, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 7 - ilustracja 4: Pałac Saski; domena publiczna, Wikimedia Commons.