SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wpływ prądów morskich na życie i gospodarkę człowieka

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

5. Rozumienie prawidłowości w zakresie funkcjonowania środowiska geograficznego oraz wzajemnych zależności w systemie człowiek – przyroda.

6. Rozumienie zasad racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody i zachowania dziedzictwa kulturowego.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

3. Dostrzeganie aplikacyjnego charakteru geografii.

5. Rozumienie potrzeby racjonalnego gospodarowania w środowisku geograficznym zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, ochrony elementów dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz konieczności rekultywacji i rewitalizacji obszarów zdegradowanych.

Treści nauczania:

IV. Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.

Uczeń:

3. objaśnia mechanizm powstawania i układ powierzchniowych prądów morskich oraz ocenia ich wpływ na życie i gospodarkę człowieka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne.

Uczeń:

• Poznaje wpływ prądów morskich na życie człowieka.

• Dowiaduje się, jak prądy morskie wpływają na gospodarkę człowieka.

• Analizuje wpływ prądów morskich na życie i gospodarkę człowieka na różnych obszarach na Ziemi.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca w parach/grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

J. Makowski, Geografia fizyczna świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Sprawdzenie ewentualnego zadania domowego.

• Przedstawienie celów lekcji.

• Krótkie przypomnienie informacji dotyczących prądów morskich, ich właściwości i przebiegu – pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.

Faza realizacyjna

• Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel), omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest interpretacja map z atlasu służąca określeniu relacji przyczynowo‑skutkowych między cechami klimatu, zagospodarowaniem wybrzeży i występowaniem łowisk, a przebiegiem prądów morskich.

• Przydzielenie przez nauczyciela grupom uczniów zagadnień do opracowania (każda grupa opracowuje jedno zagadnienie na podstawie tematycznych map świata i kontynentów):

  • średnia roczna suma opadów,

  • średnia roczna temperatura powietrza,

  • lokalizacja łowisk,

  • lokalizacja pustyń nadbrzeżnych,

  • rejony uprawy rolniczej w strefach nadbrzeżnych,

  • lokalizacja dużych portów morskich,

  • ewentualnie inne wskazane przez nauczyciela.

• Kilkuminutowa praca i dyskusja w grupach, podczas której uczniowie identyfikują na mapach ww. elementy i określają związki (lub ich brak) cech klimatu i zagospodarowania oraz występowania łowisk z przebiegiem prądów morskich i ich rodzajem (ciepły‑zimny).

• Prezentacja przy tablicy spostrzeżeń, wniosków poszczególnych grup – dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, weryfikacja poprawności odpowiedzi przez nauczyciela.

• Prezentacja uczniom grafiki interaktywnej w celu weryfikacji sformułowanych wniosków, wyjaśnienia wątpliwości i usystematyzowania dotychczasowej wiedzy.

• Podsumowanie mające na celu wskazanie związków przyczynowo‑skutkowych.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji multimedium bazowego.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa:

• Dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale (np. ćwiczenia 6–8).

• Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

• Praca pisemna na temat: W jaki sposób globalne zmiany klimatu mogą wpłynąć na przebieg prądów morskich i jakie będą tego skutki gospodarcze? Uczeń na podstawie różnych źródeł określa możliwość wystąpienia zmian i ich potencjalne skutki i pisemnie formułuje wnioski.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia. Będzie przydatna także podczas innych lekcji dotyczących różnych globalnych zagadnień środowiskowych (np. przyczyny rozmieszczenia pustyń, zróżnicowanie cech klimatu, globalne zmiany klimatu itp.) lub gospodarczych, (np. rozmieszczenia regionów rolniczych, łowisk, gospodarki morskiej). Znajdzie także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego hydrosfery.