Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Wyprawa na Moskwę i jej skutki

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• dyskutuje o tym, czy słusznie o klęskę Napoleona w Rosji oskarża się generała Mroza, wskazuje też inne przyczyny porażki Wielkiej Armii;

• ocenia postawy Napoleona, dowódców rosyjskich oraz polskich, biorąc pod uwagę m.in. skuteczność ich działań;

• uzasadnia, dlaczego odległości na mapie nie zawsze łatwo przełożyć na czas potrzebny do ich pokonania.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wyprawa na Moskwę i jej skutki”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Mapa interaktywna” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.
   Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji?

Faza realizacyjna:

1. Praca w parach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w medium w sekcji „Mapa interaktywna” układają pytania do quizu dla innych par. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na ilość poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską parę, np. ocenami z aktywności.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Przestudiuj trasę, jaką przeszły wojska francuskie i odpowiedz na pytania”. Poleca uczniom, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem i wykonują polecenie nr 3: „Jakie skutki dla Napoleona przyniosła wojna z Rosją w 1812 r.?”. Tworzą notatkę w formie mapy myśli.

4. Uczniowie wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia w różnych układach: samodzielnie, następnie w parach lub grupach, a na koniec wspólnie. Omawiają poprawność wykonanych ćwiczeń, nauczyciel udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Wyprawa na Moskwę i jej skutki” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Zaproponuj inne materiały źródłowe do tematu lekcji „Wyprawa na Moskwę i jej skutki”.

2. Wykonaj w domu ćwiczenia niezrealizowane na lekcji.

Materiały pomocnicze

• A. Manfred, Napoleon Bonaparte, tłum. A. Szymański, Warszawa 1980.

• A. Zahorski, Napoleon, Warszawa 1982.

• J. Czubaty, Armia – duma imperium carów, „Mówią Wieki – wydanie specjalne: Ów rok 1812”, nr 1/2002.

• M. Kukiel, Wojna 1812 roku, t. I, Poznań 1999.

• L. Bazylow, Historia Rosji 1801‑1917, Warszawa 1977.

• R. Bielecki, Encyklopedia wojen napoleońskich, Warszawa 2001.

• M. Kukiel „Wojna 1812”, Poznań 1996.

Wskazówki metodyczne:

• Informacje z sekcji „Mapa interaktywna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie. Cały materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.