Dla nauczyciela

Autor: Joanna Oparek

Przedmiot: Informatyka

Temat: Dźwięk w filmie – wprowadzenie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera oraz innych urządzeń cyfrowych: układanie i programowanie algorytmów, organizowanie, wyszukiwanie i udostępnianie informacji, posługiwanie się aplikacjami komputerowymi.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych.
Zakres podstawowy. Uczeń:
4) wyszukuje w sieci potrzebne informacje i zasoby, ocenia ich przydatność oraz wykorzystuje w rozwiązywanych problemach.
Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
4) przygotowując opracowania rozwiązań złożonych problemów, posługuje się wybranymi aplikacjami w stopniu zaawansowanym:
a) tworzy i edytuje dwuwymiarowe oraz trójwymiarowe wizualizacje i animacje, stosuje właściwe formaty plików graficznych,
III. Posługiwanie się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami komputerowymi.
Zakres podstawowy. Uczeń:
1) zapoznaje się z możliwościami nowych urządzeń cyfrowych i towarzyszącego im oprogramowania;
IV. Rozwijanie kompetencji społecznych.
Zakres podstawowy. Uczeń:
5) przedstawia trendy w historycznym rozwoju informatyki i technologii oraz ich wpływ na rozwój społeczeństw;
6) poszerza i uzupełnia swoją wiedzę korzystając z zasobów udostępnionych na platformach do e‑nauczania.
V. Przestrzeganie prawa i zasad bezpieczeństwa.
Zakres podstawowy. Uczeń:
2) respektuje obowiązujące prawo i normy etyczne dotyczące korzystania i rozpowszechniania oprogramowania komputerowego, aplikacji cudzych i własnych oraz dokumentów elektronicznych;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • prześledzi historię odkryć, pozwalających na zapis dźwięku;

  • scharakteryzuje zasady działania i rodzaje mikrofonów;

  • wyjaśni, jaką rolę odgrywa dźwięk w postprodukcji filmowej;

  • określi zadania dźwiękowców w postprodukcji.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja;

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem multimedium i ćwiczeń interaktywnych;

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel inicjuje rozmowę na temat: Historia kina – pierwsze filmy dźwiękowe. Wskazuje na znaczenie odkryć umożliwiających zapis i mechaniczne odtwarzanie dźwięku.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji, nawiązując do wcześniejszej rozmowy. Wraz uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.

  2. Nauczyciel może podać jako ciekawostkę, że wynalazca fonografu Thomas Edison zakładał, że fonograf będzie wykorzystywany między innymi do czytania książek niewidomym i chorym, a także dyktowania listów i tworzenia nagrań ostatnich słów osób umierających, co miało być rodzajem pamiątki rodzinnej. Edison dostrzegał jednak także możliwości zastosowania fonografu jako urządzenia do odtwarzania muzyki. W eseju opublikowanym w 1878 roku na łamach magazynu „North American Review” opisał funkcję fonografu jako maszyny do odtwarzania piosenek i pomocy naukowej podczas lekcji śpiewu.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”, wraz materiałem audiowideo dotyczącym mikrofonu.

  2. Nauczyciel poprosi wybraną osobę o omówienie rodzajów mikrofonów (typologia ze względu na siłę odziaływania fal dźwiękowych na membranę mikrofonu oraz ze względu na sposób przetwarzania drgań membrany na sygnał foniczny mikrofonu).

  3. Nauczyciel może poprosić uczniów o podanie przykładów sytuacji, kiedy wykorzystywane są mikrofony stereofoniczne.

  4. Uczniowie rozpoczynają dyskusję na temat: Znaczenie i możliwości postprodukcji w tworzeniu dzieła filmowego.

  5. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Film edukacyjny I” i wykonują polecenia 1 i 2. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.

  6. Uczniowie przechodzą do sekcji „Film edukacyjny II” i wykonują polecenia 1 i 2 – polecenia mogą być wykonane w podziale na grupy. Przedstawiciele grup prezentują efekty swoich eksperymentów z nagrywaniem i montażem dźwięku, a nauczyciel ocenia i komentuje.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie wiedzy na temat wynalazków pozwalających na zapis i odtwarzanie dźwięku.

  2. Prowadzący zajęcia prosi wybraną osobę o wypowiedź na temat znaczenia postprodukcji – w tym montażu dźwięku – dla uzyskania zakładanego efektu artystycznego filmu. Inni uczniowie uzupełniają jego wypowiedź.

  3. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu.

  4. Na zakończenie nauczyciel może zaproponować uczniom film Deszczowa piosenka (1952) ukazujący gwiazdy kina niemego, które stają przed wyzwaniem, jakie stawia im film dźwiękowy (uczniowie mogą obejrzeć film także przed zajęciami).

Praca domowa:

  1. Napisz krótkie wypracowanie temat: Na czym polega praca dźwiękowca w filmie.

Materiały pomocnicze:

  • Blain Brown, Cinematography sztuka operatorska, Warszawa 2020.

Wskazówki metodyczne:

  • Nauczyciel może wykorzystać multimedium w sekcji „Film edukacyjny I” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania dołączone do e‑materiału „Dźwięk w filmie – wprowadzenie”.

Film edukacyjny II