SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Znaczenie Jeziora Nasera dla Egiptu

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

XIII. Człowiek a środowisko geograficzne – konflikty interesów: wpływ działalności człowieka na atmosferę na przykładzie smogu, inwestycji hydrologicznych na środowisko geograficzne, rolnictwa, górnictwa i turystyki na środowisko geograficzne, transportu na warunki życia i degradację środowiska przyrodniczego, zagospodarowania miast i wsi na krajobraz kulturowy, konflikt interesów człowiek – środowisko, procesy rewitalizacji i działania proekologiczne.

Uczeń:

2) ocenia wpływ wielkich inwestycji hydrologicznych (np. Zapory Trzech Przełomów na Jangcy, Wysokiej Tamy na Nilu, zapory na rzece Omo zasilającej Jezioro Turkana) na środowisko geograficzne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• zna istotę sztucznych zbiorników wodnych,

• wie, w jakim celu budowane są sztuczne jeziora,

• zna i wyjaśnia znaczenie Jeziora Nasera dla Egiptu.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, burza mózgów, plakaty/postery, metody operatywne (praca z mapą, filmem edukacyjnym, tekstem e‑materiału)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, atlas, mapa fizyczna świata

Materiały pomocnicze

L.K. Dawydow, A.A. Dmitrijewa, N.G. Konkina, Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa 1979, rozdział: Jeziora i zbiorniki.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie do lekcji – prośba do uczniów, aby przypomnieli sobie cele budowy sztucznych zbiorników wodnych (Sztuczne zbiorniki wodne w Polsce).

• Przedstawienie tematu lekcji i jej celów.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów, aby skorzystali z atlasów i określili położenie Jeziora Nasera (na podstawie map opisali położenie, obliczyli rozciągłość południkową i równoleżnikową).

• Wskazanie jeziora na mapie fizycznej świata, sprawdzenie obliczeń, określenie jego parametrów rzeczywistych (można wykorzystać tekst Przeczytaj); podkreślenie faktu, że jest to jedno z największych sztucznych jezior świata.

• Burza mózgów – dlaczego wybudowano tamę w Asuanie i przez to umożliwiono powstanie Jeziora Nasera?

• Krótka dyskusja na podany temat.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby zapoznali się z filmem edukacyjnym dotyczącym omawianego jeziora, zawartym w e‑materiale.

• Na podstawie filmu uczniowie mają wypisać pozytywne i negatywne skutki budowy tego zbiornika.

• Następnie uczniowie, pracując w parach (dyskutując), omawiają zapisane skutki – mogą przy tym wykorzystać podaną na końcu filmu tabelę podsumowującą.

• Uczniowie łączą się w grupy 4‑osobowe – z wypisanych wcześniej skutków wspólnie wybierają te, które uważają za najważniejsze: dla gospodarki i dla środowiska przyrodniczego.

• Wybrane skutki (najlepiej, gdyby wybrali po jednym – dla gospodarki i dla środowiska przyrodniczego) zapisują na środku arkusza papieru – jeden wyżej, drugi niżej.

• Następnie, tworząc plakat/poster, uzasadniają swój wybór skutków.

• Przedstawiciele grup omawiają wnioski, które pojawiły się na plakatach.

• Możliwa dyskusja na forum klasy – uczniowie mogą uznać za najważniejsze różne skutki.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji (odwołując się do jej celów) i wprowadza uczniów do fazy ćwiczeń.

• Uczniowie indywidualnie wykonują wybrane przez nauczyciela ćwiczenia z e‑materiału.

• Nauczyciel pyta o ewentualne trudności i wyjaśnia je.

• Uczniowie dzielą się informacjami na temat lekcji, mówią, co im się najbardziej podobało, co było dla nich nową wiedzą, ciekawą, do czego mogą dane informacje wykorzystać.

Praca domowa

• Z mapy Polski wybierz przykład sztucznego zbiornika wodnego. Korzystając z różnych źródeł informacji, przedstaw przyczyny i skutki jego powstania.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny można wykorzystać podczas lekcji z działu Problemy środowiskowe współczesnego świata (zakres rozszerzony: XVIII. 9) dotyczącej działań wspomagających racjonalne gospodarowanie wodą. Film edukacyjny może służyć także do samodzielnej pracy ucznia, do pogłębiania jego wiedzy.