Autor: Ewa Orlewicz

Temat: System filozoficzny Platona – koncepcja państwa

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

• analizuje związki między teorią społeczną a systemem filozoficznym Platona;

• rekonstruuje platońską interpretację celu państwa i polityki oraz wychowania w państwie;

• porównuje platońskie formy ustrojowe państwa;

• zestawia poglądy Platona z aktualnymi realiami świata polityki.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał System filozoficzny Platona – koncepcja państwa. Prosi uczestników o zapoznanie się z treścią sekcji „Wprowadzenie” i „Przeczytaj” oraz przygotowanie odpowiedzi na pytanie: jaki jest cel istnienia państwa według Platona i dlaczego?

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, kto się zalogował i przeczytał zadany materiał. Dyskusja wokół koncepcji struktury państwa według Platona, jej podobieństwa do duszy i celu. Identyfikacja źródeł tej koncepcji (idealizm). Nauczyciel prosi uczniów o sformułowanie argumentów dotyczących platońskiego ideału państwa sprawiedliwego.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Gra edukacyjna”. Uczniowie rozwiązują quiz indywidualnie. Następnie przygotowują pytanie testowe i zadają je osobie z ławki. Omówienie wyników na forum klasy.

2. Dyskusja. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję klasową na temat: czy filozofowie powinni zajmować się polityką? Uczniowie dyskutują, uwzględniając m.in. następujące czynniki: rola teorii społeczno‑politycznych w funkcjonowaniu państw, relacja między teorią a rzeczywistością, ryzyko stworzenia utopijnych wizji, rola naczelnych wartości w konstruowaniu koncepcji politycznych. Po zakończonej dyskusji wybrany uczeń podsumowuje jej przebieg. Uczestnicy zajęć zapisują w swoich zeszytach notatkę z wnioskami.

3. Praca z zestawem ćwiczeń. Uczniowie rozwiązują zadania 1‑4.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, a następnie wszyscy wspólnie omawiają: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Ćwiczenia 5‑8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Lewandowski A., „Państwo” Platona: totalitaryzm, idealizm, realizm, w: „Zeszyty Naukowe - Uniwersytet Szczeciński. Studia Sociologica” 1999 nr 11, s. 71‑91.

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, tom 1, Warszawa 2005.

• Zweiffel Ł., „Państwo” Platona: idealna odpowiedź na nieidealne okoliczności, w: „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica” 2007 nr 3, s. 23‑30.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Gra edukacyjna” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.