Dla nauczyciela
Autor: Ewa Orlewicz
Przedmiot: Filozofia
Temat: System filozoficzny Platona – koncepcja państwa
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele lekcji. Uczeń:
analizuje związki między teorią społeczną a systemem filozoficznym Platona;
rekonstruuje platońską interpretację celu państwa i polityki oraz wychowania w państwie;
porównuje platońskie formy ustrojowe państwa;
zestawia poglądy Platona z aktualnymi realiami świata polityki.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
nauczanie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
gra dydaktyczna.
Formy pracy:
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał System filozoficzny Platona – koncepcja państwa. Prosi uczestników o zapoznanie się z treścią sekcji „Wprowadzenie” i „Przeczytaj” oraz przygotowanie odpowiedzi na pytanie: jaki jest cel istnienia państwa według Platona i dlaczego?
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, kto się zalogował i przeczytał zadany materiał. Dyskusja wokół koncepcji struktury państwa według Platona, jej podobieństwa do duszy i celu. Identyfikacja źródeł tej koncepcji (idealizm). Nauczyciel prosi uczniów o sformułowanie argumentów dotyczących platońskiego ideału państwa sprawiedliwego.
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Gra edukacyjna”. Uczniowie rozwiązują quiz indywidualnie. Następnie przygotowują pytanie testowe i zadają je osobie z ławki. Omówienie wyników na forum klasy.
Dyskusja. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję klasową na temat: czy filozofowie powinni zajmować się polityką? Uczniowie dyskutują, uwzględniając m.in. następujące czynniki: rola teorii społeczno‑politycznych w funkcjonowaniu państw, relacja między teorią a rzeczywistością, ryzyko stworzenia utopijnych wizji, rola naczelnych wartości w konstruowaniu koncepcji politycznych. Po zakończonej dyskusji wybrany uczeń podsumowuje jej przebieg. Uczestnicy zajęć zapisują w swoich zeszytach notatkę z wnioskami.
Praca z zestawem ćwiczeń. Uczniowie rozwiązują zadania 1‑4.
Faza podsumowująca:
Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, a następnie wszyscy wspólnie omawiają: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego.
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Ćwiczenia 5‑8 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Lewandowski A., „Państwo” Platona: totalitaryzm, idealizm, realizm, w: „Zeszyty Naukowe - Uniwersytet Szczeciński. Studia Sociologica” 1999 nr 11, s. 71‑91.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, tom 1, Warszawa 2005.
Zweiffel Ł., „Państwo” Platona: idealna odpowiedź na nieidealne okoliczności, w: „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica” 2007 nr 3, s. 23‑30.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Gra edukacyjna” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.