Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Sytuacja prawna mniejszości etnicznych i narodowych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

IV. Aspekty etniczne życia społecznego.

Uczeń:

3) przedstawia elementy dziedzictwa kulturowego etnicznej grupy mniejszościowej w Rzeczypospolitej Polskiej (mniejszości narodowe i etniczne, grupa posługująca się językiem regionalnym, imigranci);

6) analizuje stan przestrzegania praw mniejszości narodowych i etnicznych w Rzeczypospolitej Polskiej i w wybranym państwie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcia mniejszość narodowa i mniejszość etniczna;

• charakteryzuje pozycję mniejszości etnicznych i narodowych w świetle prawa RP;

• analizuje sytuację prawną mniejszości etnicznych i narodowych w RP;

• porównuje ich sytuację w RP z sytuacją w wybranym państwie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• metoda wykładu;

• dyskusja;

• praca z mapą, tekstem i wykresem.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez zaprezentowanie sytuacji narodowościowej RP po II wojnie światowej.

2. Podanie tematu lekcji i jej celów.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel zadaje pytania, czym jest mniejszość narodowa i mniejszość etniczna. Klasowa burza mózgów – uczniowie wyrażają swoje zdanie na temat mniejszości, uwagi merytoryczne są zapisywane na tablicy jako wstęp do notatki z lekcji. Następnie nauczyciel podaje klasie definicje mniejszości narodowej i mniejszości etnicznej.

2. Wykład na temat mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce – praca z mapą Polski, na której zaznaczono poszczególne mniejszości. Wypisanie wszystkich potwierdzonych prawnie mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Uczniowie się zastanawiają nad takim ich rozmieszczeniem na terytorium państwa polskiego.

3. Analiza treści art. 35 Konstytucji RP na temat mniejszości etnicznych i narodowych, zapisów ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym oraz innych aktów prawnych dotyczących tych kwestii.

4. Omówienie działalności Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz ustawodawstwa międzynarodowego obowiązującego w Polsce Porównanie sytuacji mniejszości narodowych w Polsce z innymi państwami na podstawie prezentacji multimedialnej.

Faza podsumowująca

1. Zespół klasowy wspólnie wyciąga wnioski dotyczące sytuacji mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, są one zapisywane na tablicy jako część notatki z lekcji.

2. Wykonanie ćwiczeń do prezentacji multimedialnej.

Praca domowa:

Wykonanie ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Prawa mniejszości narodowych i mniejszości etnicznych w prawie międzynarodowym i polskim, Biura analiz i dokumentacji Kancelarii Senatu 2011, senat.gov.pl.

Sytuacja mniejszości narodowych, etnicznych i religijnych w wybranych państwach Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości żydowskiej, Warszawa 2017, polityka.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Prezentacja multimedialna może zostać wykorzystana jako materiał powtórzeniowy do lekcji lub sprawdzianu.