Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Jak poprawnie wnioskować?

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Omówisz cechy wnioskowania indukcyjnego i dedukcyjnego.

• Zastosujesz prawidłowo we własnych wnioskowaniach schemat wnioskowania indukcyjnego i dedukcyjnego.

• Omówisz błędy we wnioskowaniu indukcyjnym i dedukcyjnym.

• Wskażesz błędy w nieprawidłowych wnioskowaniach indukcyjnych i dedukcyjnych.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omawia cechy wnioskowania indukcyjnego i dedukcyjnego;

• stosuje prawidłowo we własnych wnioskowaniach schemat wnioskowania indukcyjnego i dedukcyjnego;

• omawia błędy we wnioskowaniu indukcyjnym i dedukcyjnym;

• wskazuje błędy w nieprawidłowych wnioskowaniach indukcyjnych i dedukcyjnych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Jak poprawnie wnioskować?”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 1, 2, 3, 4 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w zakładce „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel loguje się na platformie i na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla stronę tytułową e‑materiału. Następnie prosi wybraną osobę o odczytanie tematu lekcji oraz celów. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Może wyświetlić odpowiedzi uczniów na tablicy interaktywnej. Prosi wybranego ucznia o uzasadnienie swojego rozwiązania. Dyskusja.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki. Nauczyciel inicjuje rozmowę kierowaną porządkującą ten etap pracy.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Schemat”, a następnie odczytuje polecenie: Zapoznaj się ze schematem interaktywnym i omów podstawowe błędy we wnioskowaniu indukcyjnym i dedukcyjnym. Uczniowie pracują w parach, analizując treść zadania, dyskutując i zapisując wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla na tablicy ćwiczenie nr 5 i prosi uczniów, aby w parach przygotowali rozwiązanie na podstawie wskazówek zawartych w e‑materiale.

4. Następne ćwiczenie nr 6, wyświetlone przez nauczyciela na tablicy, uczniowie rozwiązują w grupach 4‑osobowych. Po jego wykonaniu i uzgodnieniu przez każdą grupę wspólnego oraz jednoznacznego wyboru następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

5. Nauczyciel wybiera osobę, która odczytuje na forum treść ostatniego ćwiczenia nr 7. Uczeń, prowadząc na forum analizę problemu, podaje swoją propozycję rozwiązania. Nauczyciel zachęca do dyskusji pozostałych uczniów, jeśli jest to koniecznie, naprowadza na prawidłowe rozwiązanie.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• B. Chrząstowska, A. Wójtowicz‑Stefańska, Kształtowanie pojęć na lekcjach języka polskiego, [w:] Innowacje i metody. W kręgu teorii i praktyki, red. M. Kwiatkowska‑Ratajczak, Poznań 2011.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Schemat” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.