Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Struktura zasiewów w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

7) wskazuje obszary o najkorzystniejszych warunkach dla rozwoju rolnictwa oraz analizuje wpływ czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na możliwości przemian strukturalnych w rolnictwie Polski.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia rośliny mające największe znaczenie w strukturze zasiewów w Polsce,

• klasyfikuje rośliny uprawne w Polsce,

• charakteryzuje strukturę oraz określa przestrzenne rozmieszczenie zasiewów wybranych roślin w Polsce,

• ocenia związek między warunkami przyrodniczymi a rozmieszczeniem wybranych upraw w Polsce.

Strategie nauczania: odwrócona klasa

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, pogadanka

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), mapa Polski

Materiały pomocnicze

Bibliografia:

Bański J., Geografia rolnictwa Polski, PWE, Warszawa 2007.

Rudnicki R, Rolnictwo Polski. Studium statystyczno‑przestrzenne, Wyd. UMK, Toruń 2016.

Sola W., Szczęsny R., Geografia rolnictwa Polski, WSiP, Warszawa 1976.

Netografia (dostęp: 8.10.2019):

https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/temat

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi o przygotowanie informacji na temat przestrzennego rozmieszczenia najważniejszych upraw w Polsce. W tym celu zaleca zapoznanie się z niniejszym e‑materiałem, literaturą zamieszczoną powyżej oraz innymi źródłami informacji geograficznej. Podaje uczniom następujące zagadnienia do opracowania:

• przestrzenne zróżnicowanie warunków przyrodniczych rozwoju rolnictwa w Polsce,

• przestrzenne zróżnicowanie procentowego udziału zasiewów w powierzchni ogólnej gospodarstw rolnych w Polsce,

• podział roślin uprawianych w Polsce,

• struktura zasiewów w Polsce,

• przestrzenne rozmieszczenie upraw najważniejszych roślin zbożowych, alimentacyjnych, przemysłowych i pastewnych w Polsce oraz ich związek z jakością rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

Ponadto dzieli on uczniów na trzy grupy. Pierwsza ma być odpowiedzialna za zboża, druga – za rośliny alimentacyjne, a trzecia – za rośliny przemysłowe. Każda z grup ma za zadanie przygotować krótką prezentację na temat przestrzennego rozmieszczenia tych upraw w Polsce. Nauczyciel zaleca, żeby na slajdach znalazły się jedynie elementy graficzne (wykresy, mapy, ryciny), natomiast mile widziane będą komentarze ustne członków poszczególnych grup. Podkreśla, że warto skorzystać z danych z BDL GUS, szczególnie z nowego spisu rolnego, który odbył się w 2020 r. (kolejne nowsze dane będą opublikowane w 2021 r.).

Faza wprowadzająca:

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat produkcji roślinnej.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna:

• Pierwsza część lekcji stanowi dyskusję uczniów i nauczyciela na temat:

  • przestrzennego zróżnicowania warunków przyrodniczych rozwoju rolnictwa w Polsce,

  • przestrzennego zróżnicowania procentowego udziału zasiewów w powierzchni ogólnej gospodarstw rolnych w Polsce,

  • podziału roślin uprawianych w Polsce,

  • struktury zasiewów w Polsce.

W tym celu uczniowie dzielą się swoją wiedzą własną oraz informacjami przygotowanymi w domu. Nad prawidłowym merytorycznie przebiegiem dyskusji czuwa nauczyciel. Kieruje on także kolejnością zagadnień. W celu zobrazowania i utrwalenia tych wiadomości może on wyświetlać na tablicy odpowiednie fragmenty niniejszego e‑materiału.

• W drugiej części lekcji każda z grup przedstawia swoje prezentacje multimedialne. W przypadku małych grup, wszyscy członkowie danego zespołu mogą występować wspólnie, natomiast w przypadku dużych grup – prezentuje jedna, wybrana osoba, a pozostali członkowie są odpowiedzialni za udzielanie odpowiedzi na ewentualne pytania od innych uczniów oraz nauczyciela. Czas na pytania następuje po każdej prezentacji. Nauczyciel omawia grupę roślin pastewnych. W tym celu może posłużyć się wyświetlonym na tablicy e‑materiałem.

• W trzeciej części lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka wybranych z nich.

Faza podsumowująca:

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia prezentacje oraz pracę w grupach, a także przypomina cele zajęć.

Praca domowa:

• Zadanie pracy domowej w postaci dokończenia ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learningu).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: Nauczyciel może w trakcie lekcji wyświetlić multimedium bazowe (jak również cały e‑materiał) na tablicy interaktywnej jako uzupełnienie wiadomości. Może być on także zaprezentowany jedynie w fazie podsumowującej lekcji.