Scenariusz lekcji

Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Wielokierunkowe oddziaływania hormonalne

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, na czym polega wielokierunkowość działania hormonów.

• Wykażesz rolę receptorów komórek docelowych w wielokierunkowym działaniu hormonów.

• Na dowolnie wybranym przykładzie omówisz, na czym polega wielokierunkowe działanie hormonów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• gwiazda pytań;

• analiza tekstu źródłowego;

• analiza grafiki interaktywnej;

• ćwiczenia interaktywne.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• pięć arkuszy papieru A3 z gwiazdą pytań (zob. materiały pomocnicze);

• flamastry;

• rozsypanka (zob. materiały pomocnicze).

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel zadaje pytania:

   • Co to są hormony i jaką rolę pełnią w organizmie?

   • Gdzie powstają hormony?

2. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze wstępem do e‑materiału, a następnie pyta:

   • Jaki hormon powoduje, że ambystoma meksykańska nie przechodzi przeobrażenia?

   • Przez jaki gruczoł wytwarzany jest ten hormon?

3. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z tekstem zamieszczonym w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel dzieli klasę na sześć grup:

   • grupy I i II – testosteron;

   • grupy III i IV – estrogeny;

   • grupy V i VI – tyroksyna.

   Wszystkie otrzymują arkusz papieru A3 z gwiazdą. Zadaniem uczniów jest zapisanie na ramionach gwiazdy pięciu pytań dotyczących działania jednego z przydzielonych rodzajów hormonów (materiał zamieszczony w materiałach pomocniczych zawiera przykładowe pytania).

3. Grupy czytają swoje pytania. W przypadku gdy pytania się powtarzają, uczniowie wymieniają je na inne.

4. Grupy – po napisaniu pytań – przekazują gwiazdę innej grupie zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Teraz zadaniem uczniów jest pisemne udzielenie odpowiedzi.

5. Po wykonaniu zadania grupy prezentują swoje gwiazdy. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje lub koryguje błędy.

6. Uczniowie analizują grafikę interaktywną, a następnie – pracując w parach – wykonują polecenia od 1 do 3.

7. Wskazane pary odczytują swoje odpowiedzi na forum klasy, nauczyciel ocenia ich poprawność.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia interaktywne od 5 do 8, po czym następuje ich wspólne omówienie.

2. Uczniowie w parach układają rozsypankę (zob. materiały pomocnicze).

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 4.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana także na lekcji dotyczącej funkcji hormonów człowieka.