Imię i nazwisko autora:

Krystyna Wosińska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Promieniowanie gamma – zastosowanie

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.

XI. Fizyka atomowa. Uczeń:
2) opisuje dualizm korpuskularno‑falowy światła; stosuje pojęcie fotonu oraz jego energii.

XII. Elementy fizyki relatywistycznej i fizyka jądrowa. Uczeń:
13) wskazuje wpływ promieniowania jonizującego na materię oraz na organizmy żywe;
14) wymienia przykłady zastosowania zjawiska promieniotwórczości w technice i medycynie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. zdefiniuje promieniowanie gamma,

2. wyjaśni, dlaczego promieniowanie gamma jest szkodliwe dla żywych organizmów,

3. pozna zastosowanie promieniowania gamma do sterylizacji.

4. objaśni, jak przy pomocy promieniowania gamma można zmierzyć bezdotykowo grubość przedmiotu,

5. wymieni zastosowania promieniowania gamma w medycynie nuklearnej.

Strategie nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów)

Metody nauczania:

- wykład informacyjny,
- pokaz multimedialny,
- pokaz multimedialny.

Formy zajęć:

- praca w parach,
- praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia

Materiały pomocnicze:

e‑materiał: „Promieniowanie gamma – charakterystyka”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

- Wprowadzenie zgodnie z treścią w części pierwszej „Czy to nie ciekawe?”.
- Odwołanie do wiedzy uczniów o promieniowaniu gamma.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel wyjaśnia, czym jest promieniowanie gamma, podkreślając, że jest to promieniowanie elektromagnetyczne o największej energii. Nauczyciel tłumaczy, jak promieniowanie gamma emitowane jest podczas rozpadów promieniotwórczych jąder. Następnie wyjaśnia, że jest to promieniowanie jonizujące i ma niszczący wpływ na komórki organizmów żywych. Omawia kolejno zastosowania promieniowania gamma: do sterylizacji żywności, w miernikach radioizotopowych, w medycynie nuklearnej: bombie kobaltowej, nożu gamma i tomografii emisyjnej pojedynczych fotonów. Uczniowie w grupach rozwiązują zadanie 8 z zestawu ćwiczeń, a następnie dyskutują rozwiązanie na forum klasy.

Faza podsumowująca:

Uczniowie oglądają grafikę interaktywną i w grupach rozwiązują zadanie tam zawarte.
Uczniowie odnoszą się do postawionych sobie celów lekcji, ustalają, które osiągnęli a które wymagają jeszcze pracy, jakiej i kiedy. W razie potrzeby nauczyciel dostarcza im informację zwrotną kształtującą.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i zdobyte umiejętności przez rozwiązanie w domu zadań z zestawu ćwiczeń, 1- 4 obowiązkowo, do wyboru jedno z pozostałych zadań.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium bazowe może też być wykorzystane przez uczniów po lekcji do powtórzenia i utrwalenia materiału.
Zadania z zestawu ćwiczeń można potraktować jako zadania domowe lub niektóre z nich rozwiązać na lekcji.