Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Idealizm Platona jako system filozoficzny

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji. Uczeń:

• pozna teorię idei, rozumianych jako niematerialne, wieczne i niezmienne wzorce dla materialnych, stałych i wiecznych przedmiotów;

• rozróżni potoczne i filozoficzne rozumienia pojęć idei i idealizmu;

• scharaktrezysuje pierwszy w dziejach systemem filozoficznym głoszący dualizm świata;

• uporządkuje swoją wiedzę o filozofii Platona.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

2. W ramach przygotowania do zajęć uczniowie wykonują polecenie nr 1 z sekcji „Przeczytaj”: Zastanów się, w jakich sytuacjach zdarzyło ci się potocznie stwierdzić, że coś powiodło się idealnie, albo kiedy uznałeś, że ktoś jest w twoim mniemaniu idealistą. Rozważ, jakie może być filozoficzne znaczenie tych terminów.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza ich odpowiedzi na polecenie nr 1 z sekcji „Przeczytaj”. Czyta na głos wybrane z nich. Następnie na podstawie odpowiedzi uczniów inicjuje dyskusję, zadając pytanie: Czym się różnią potoczne i filozoficzne rozumienia pojęć idei i idealizmu?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel pyta uczniów, które twierdzenia Sokratesa, Empedoklesa czy pitagorejczyków posłużyły Platonowi do stworzenia własnego systemu.

2. Mapa myśli. Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło związane z tematem zajęć: IDEALIZM PLATONA. Uczniowie podają swoje pomysły, a wyznaczony moderator zapisuje je na tablicy w formie mapy myśli/pojęć, której centralnym punktem jest zapisane hasło. Po zapisaniu propozycji uczniowie samodzielnie je weryfikują. Następnie nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów, jeśli jest to konieczne.

3. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Grafika interaktywna”. Odczytanie polecenia nr 1 do multimedium: Przeanalizuj poniższy schemat. Rozważ, czy ukazana w nim struktura systemu platońskiego wydaje ci się logiczna i spójna. Zastanów się, na czym polegają podobieństwa pomiędzy ideami a duszami ludzkimi, które pod wieloma względami można nazwać „ideami” ludzi. Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

4. Dyskusja. Nauczyciel inicjuje dyskusję, pytając uczniów, dlaczego idee moralne (cnoty) powinny przenikać nasze postępowanie i przejawiać się w nim.

Faza podsumowująca:

1. Praca z zestawem ćwiczeń. W zależności od liczebności klasy nauczyciel może wykorzystać zaproponowane w e‑materiale ćwiczenia do pracy indywidualnej lub grupowej, może też wprowadzić elementy rywalizacji. Zarówno odpowiedzi na pytania zamknięte, jak i otwarte powinny zostać omówione na forum klasy. Ostatnie zadanie może zostać zaproponowane jako praca domowa.

2. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?

3. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Przygotuj mem charakteryzujący wybrane pojęcie związane z idealizmem Platona.

Materiały pomocnicze:

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

• Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Grafika interaktywna” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.