Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Mit o królu Edypie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
7) odróżnia dyskusję od sporu i kłótni;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
8) tworzy plan kompozycyjny i dekompozycyjny tekstów o charakterze argumentacyjnym;
IV. Samokształcenie.
6. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
1) odczytuje tekst w jego warstwie semantycznej i semiotycznej;
12) rozumie pojęcie aluzji literackiej, rozpoznaje aluzje w utworach i określa ich znaczenie w interpretacji utworów;
Teksty polecane do samokształcenia
3) Człowiek Grecji, red. Jean‑Pierre Vernant;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wymienia różnice między tragedią Sofoklesa a mitem;

  • redaguje recenzję na podstawie słuchowiska radiowego;

  • uczestniczy w dyskusji na temat winnych nieszczęściom Edypa;

  • omawia znaczenie postaci Edypa w kulturze.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • mapa myśli.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel prosi uczniów o wysłuchanie adaptacji radiowej o Edypie
    https://ninateka.pl/vod/teatr/krol-edyp-sofokles/
    Zadaniem uczniów jest napisanie recenzji na temat wysłuchanej audycji.

Faza wprowadzająca:

  1. Uczniowie wypowiadają się na temat różnic pomiędzy Królem Edypem a mitem o królu Edypie.

  2. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji. Informuje, że szczególnego znaczenia w kulturze światowej nabrały mity mówiące o Edypie, jednym z ostatnich władców Teb.

  3. Nauczyciel wraz uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Następnie przygotowują mapę myśli, w której zamieszczają najważniejsze informacje z tej części.

  2. Uczniowie zapoznają się z sekcją multimedialną, następnie dobierają się w pary i wykonują polecenia tam zamieszczone. Nauczyciel prosi jedną osobę o zaprezentowanie odpowiedzi, ewentualnie uzupełnia ją i komentuje.

  3. Uczniowie podejmują dyskusję na temat: Kto jest winny nieszczęściom, jakie spadły na Edypa? Czy Edyp miał wybór? W jakim stopniu wyroki bogów determinowały jego los? Nauczyciel prosi wybraną osobę o podsumowanie dyskusji.

  4. Nauczyciel może rozwinąć temat mitu tebańskiego i dodać, że istniały różne wersje klątwy rzuconej na Teby. Wedle najbliższej Homerowi rzucił ją na Lajosa Pelops, król Elidy, którego pięknego syna Chryzyppa Lajos porwał i uwiódł. Hera, opiekunka małżeństw praworządnych, poparła klątwę Pelopsa i tak los Edypa został zdeterminowany przed jego urodzeniem.

  5. Uczniowie wykonują ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”. Chętne osoby odczytują swoje odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie relacji bogów i ludzi w micie o Edypie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

  2. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu.

Praca domowa:

  1. Edyp to postać archetypiczna. Napisz wypracowanie, w którym odpowiesz na pytanie: „Dlaczego współczesny człowiek może utożsamiać się z Edypem?”. W swojej pracy odwołaj się do mitu o Edypie oraz do wybranego tekstu kultury.

Materiały pomocnicze:

  • https://ninateka.pl/vod/teatr/krol-edyp-sofokles/

  • Jean‑Pierre Vernant, Edyp bez kompleksu, Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 72/4, 385‑403, 1981.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Sprawdź się