SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Typy fałdów

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy: V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.
Uczeń: 2) wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje fałdy,

• zna typy fałdów,

• analizuje grafikę interaktywną dotyczącą typów fałdów

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, elementy dyskusji, plakat, praca z grafiką interaktywną

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, atlas geograficzny, arkusze papieru, pisaki, guma mocująca

Materiały pomocnicze:

M. Klimaszewski, Geomorfologia, PWN, Warszawa 1978.

M. Książkiewicz, Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne, sprawdzenie pracy domowej.

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – wyświetla uczniom zdjęcia przedstawiające budowę geologiczną gór fałdowych – Gór Świętokrzyskich – oraz ich przekrój geologiczny; inicjuje pogadankę na temat: Dlaczego Góry Świętokrzyskie, pomimo niskich wysokości n.p.m. należą do gór, a nie do wyżyn?

• Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zostają podzieleni na grupy, które otrzymują arkusze papieru i pisaki – ich zadaniem jest (na podstawie podręcznika i bloku tekstowego z e‑materiału) narysowanie dowolnego fałdu skalnego, zdefiniowanie go oraz opisanie jego elementów.

• Po upływie wyznaczonego przez nauczyciela czasu, wybrany uczeń definiuje, następny przyczepia na tablicy narysowany fałd, omawia zaznaczone na nim główne elementy.

• Nauczyciel pozwala na uzupełnienie tej wypowiedzi przez uczniów innej grupy.

• Jeżeli wszyscy uczniowie narysowali fałdy symetryczne – nauczyciel podaje przykłady asymetrycznych, jeżeli uczniowie narysowali różne fałdy – należy je wykorzystać do omówienia fałdów asymetrycznych.

• Następnie, na podstawie e‑materiału, uczniowie wspólnie wyróżniają typy fałdów według różnych kryteriów (rodzaje fałdów ze względu na nachylenie ich powierzchni osiowej, ze względu na wygląd fałdu) – zapisują je do zeszytu w postaci notatki.

• Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z grafiką interaktywną i o odpowiedź na zawarte tam polecenie.

• Uczniowie, w tych samych grupach co wcześniej, omawiają grafikę i formułują wyjaśnienie tego, w jaki sposób klasyfikujemy fałdy.

• Wybrana grupa uczniów przedstawia odpowiedź, inni uczniowie mogą uzupełniać, w miarę potrzeby wyjaśnień udziela także nauczyciel.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczeń w e‑materiale – w zależności od tempa pracy uczniowie wykonują kilka wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń.

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było łatwe, trudne, ciekawe itp.

Praca domowa

• Narysuj fałd prosty. Zaznacz na rysunku elementy fałdu: synklinę, antyklinę, oś fałdu, skrzydło.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• Grafikę interaktywną można wykorzystać w toku lekcji dotyczących ruchów górotwórczych i deformacji tektonicznych (zakres podstawowy V.2; zakres rozszerzony V.9).