Imię i nazwisko autora:

Jan Kamiński

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Przykłady pól elektrycznych

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi.
VI. Elektrostatyka. Uczeń:
3) posługuje się pojęciem pola elektrycznego; ilustruje graficznie pole elektryczne za pomocą linii pola; opisuje pole jednorodne.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi.
VII. Elektrostatyka. Uczeń:
3) posługuje się wektorem natężenia pola elektrycznego wraz z jego jednostką; ilustruje graficznie pole elektryczne za pomocą linii pola; interpretuje zagęszczenie linii pola jako miarę natężenia pola; rozróżnia pole centralne i pole jednorodne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. przedstawia pole elektryczne na rysunku,

2. rozpoznaje, jakie pole wytwarzają różne układy ciał naładowanych,

3. wymienia cechy graficznej reprezentacji pola elektrycznego, jakim są linie pola,

4. stosuje linie pola, żeby graficznie zilustrować pole elektryczne wokół różnych ciał naładowanych.

Strategie nauczania

Inquiry Based Science Education

Metody nauczania

analiza pomysłów

Formy zajęć:

praca w grupach

Środki dydaktyczne:

tablica multimedialna

Materiały pomocnicze:

-

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel na przykładzie pola wokół ładunku punktowego tłumaczy, jak zwizualizować pole elektryczne za pomocą linii pola. Uczniowie poznają właściwości linii pola wymienione w części „Warto przeczytać” e‑materiału.

Faza realizacyjna:

Uczniowie zostają podzieleni na 6 grup, w których będą pracować. Każda grupa otrzymuje jeden z tematów:

• dwa ładunki o jednakowej wartości bezwzględnej i przeciwnych znakach,

• dwa ładunki o różnych wartościach bezwzględnych i takich samych znakach,

• trzy ładunki o jednakowych wartościach bezwzględnych i znakach,

• naładowana dodatnio kula,

• naładowana ujemnie płyta,

• dwie naładowane różnoimiennie płyty, umieszczone równolegle.

  Zadaniem grupy jest przemyślenie i narysowanie (za pomocą linii pola) pola elektrycznego wokół rozkładu ładunków, który jest ich tematem. Dwa ostatnie tematy są trudne i powinny trafić do najzdolniejszych uczniów, a grupa powinna otrzymać podpowiedzi od nauczyciela. Grupy mogą się między sobą konsultować. W czasie pracy nauczyciel pomaga grupom zadając pytania naprowadzające.

Faza podsumowująca:

W fazie podsumowującej reprezentanci grup przedstawiają na tablicy wyniki swojej pracy. Jest to konfrontowane z wyświetlanym na ekranie rzeczywistym układem linii pola z multimedium bazowego. W czasie omawiania nauczyciel za pomocą pytań zmusza uczniów do zastanowienia się, co by było, gdyby znaki badanych ładunków były inne. Uczniowie próbują zgadywać i jest to porównywane z efektem zmiany znaku ładunku w multimedium bazowym.

Praca domowa:

Jako pracę domową uczniowie mają za zadanie rozwiązać zadania 2–6 z zestawu ćwiczeń sprawdzających.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafikę interaktywną, poza przedstawioną propozycją, można wykorzystać:

• jako pracę domową – zapoznanie się z grafiką (podsumowujące lekcję o polu elektrycznym);

• zapoznanie się z e‑materiałem jako zadanie przed lekcją, które ma przygotować uczniów do lekcji na temat pola elektrycznego.